Επιστολές στην Φωνή..Πραγματικά Μεγάλος ο Γιάννης Χατζημανωλάκης
Κύριε Διευθυντά,
Εκτιμώ την προσπάθεια σας να αναδείξετε τον καταξιωμένο πνευματικό παράγοντα του Πειραιά μακαριστό Γιάννη Χατζημανωλάκη.
Ο αρθογράφος κ. Μπαλούρδος, αλήθεια είναι, έκανε αξιέπαινη προσπάθεια να ιχνογραφήσει με αδρές, αλλά ουσιαστικές γραμμές την προσωπικότητα και την προσφορά του Γ.Χ. στην Πειραϊκή ιστοριογραφία η οποία είναι σπουδαία και ίσως και μοναδική. Αυτό το λέμε έστω καθ’ υπερβολή, δεδομένου ότι τον τελευταίο καιρό το λαμπρό επίνειο έχει γίνει αντικείμενο μελέτης από πολλούς ερευνητές πανεπιστημιακού επιπέδου. Μελετάνε την κοινωνιολογία αλλά και την ανθρωπολογία της πόλης μας και συνθέτουν ακόμα και διδακτορικές διατριβές. Είναι προφανές λοιπόν ότι στην βιβλιογραφία των ερευνητών εξέχουσα θέση έχουν τα βιβλία του Γ.Χ.
Είχα την τύχη να τον γνωρίσω το 1969 μέσω του αξέχαστου σονετογράφου Λουκά Μουζάκη. Από το 1965 ήταν ο αδιαμφισβήτητος πρόεδρος της Φιλολογικής Στέγης Πειραιώς, ένα σωματείο της τότε Πειραϊκής διανόησης το οποίο επιβίωσε εν μέσω δικτατορίας και απογειώθηκε με τις άοκνες πρωτοβουλίες του Γ.Χ. μέχρι που έφθασε να βραβευτεί από την Ακαδημία Αθηνών. Στα πλαίσια των δραστηριοτήτων του σωματείου ο Γ.Χ. εξέδιδε το περιοδικό ”Φιλολογική Στέγη” το οποίο φιλοξενούσε κείμενα καταξιωμένων λογοτεχνών, ιστορικών, επιστημόνων κ.λ.π. Αξίζει να σημειωθεί ότι την επιμέλεια του περιοδικού συνολικά την είχε ο ίδιος ο οποίος την διεκπεραίωνε με σχολαστική διάθεση.
Τον Γ.Χ. πλαισίωναν στο έργο του οι αδελφικοί φίλοι του ο αείμνηστος δικηγόρος Βασίλης Παπαηλιού και ο Θοδωρής Δραπανιώτης από τον ευρύτερο πνευματικό κύκλο αρωγοί στο έργο του και θαυμαστές του ήταν πάρα πολλοί δημοσιογράφοι, λογοτέχνες, εικαστικοί, επιστήμονες που η ονομαστική αναφορά τους δεν είναι δυνατή σε αυτό το σημείωμα, ούτε θα προσέφερε τίποτα.
Η Ασχολία του με την τοπική ιστορία ήταν στα όρια του πάθους, έδωσε αρθογραφικές μάχες για την επιστροφή των κούρων στο μουσείο του Πειραιά, έκανε εισηγήσεις στην εκάστοτε Δημοτική Αρχή με προτάσεις για την πολιτιστική Ανάπτυξη της πόλης, με την άοκνη προσπάθεια του Παπαηλιού καθιέρωσαν την Πανελλήνια έκθεση Θαλασσογραφίας. Θέλω με άλλα λόγια να πω πως ο Γ.Χ. δεν ήταν μόνο δόκιμος ιστορικός αλλά ήταν μια πολυσχιδής προσωπικότητα με πολλές πνευματικές αρετές. Προσωπικά τον γνώρισα ως κριτικό της λογοτεχνίας, ως ώριμο δοκιμιογράφο, ως δεινό ρήτορα και τις στιγμές της αναπόλησής του ως ποιητή…
Έχω την εντύπωση πως την επίσημη παρουσία του ως ιστορικού την πραγματοποίησε με την έκδοση της βραβευμένης από τον Πειραϊκό Σύνδεσμο μελέτης του “Χρονικό της Πειραϊκής πνευματικής ζωής 1835-1973”.
Αυτά τα ολίγα και ανεπαρκή.
Αντώνης Ζαρίφης