ΑΓΙΟΣ ΜΑΞΙΜΟΣ Ο ΟΜΟΛΟΓΗΤΗΣ.ΜΕΓΑΛΟΣ ΠΑΤΕΡΑΣ
Πατέρες της Εκκλησίας λέγονται εκκλησιαστικοί συγγραφείς, οι οποίοι έγραψαν με φωτισμόν του Αγίου Πνεύματος και αδιάλειπτον προσευχήν, θεολογίαν ή εξήγησαν κάποιο θείον γεγονός ή αντιμετώπισαν θεολογικά ζητήματα κακοδοξίας.
Ο Άγιος Μάξιμος ο ομολογητής, ανεδείχθην ο σημαντικότερος Πατέρας της Εκκλησίας του 7ου αιώνα, διότι είχεν γνώσεις φιλοσοφίας, φιλολογίας, ρητορικής, μαθηματικών, γεωμετρίας, αστρονομίας και πολλές άλλες. Για την πολυμάθειάν του άφησε την σφραγίδα ενός ολοκληρωμένου επιστήμονα, άξιου να αντιμετωπίσει, οποιασδήποτε εκκλησιαστικήν δυσκολίαν. Η παιδεία του εκτιμήθηκεν από τον αυτοκράτορα Ηράκλειον, ο οποίος τον προσέλαβεν, ως αρχιγραμματέα του.
Η ταραχώδης όμως ζωή στο παλάτι, δεν τον ικανοποιούσε, γι’ αυτό εγκατέλεψεν τον κόσμον και απεσύρθην στο μοναστήρι της Υπεραγίας Θεοτόκου, στην Χρυσούπολιν.
Εκεί με την στάσιν του και την ταπεινότητά του κέρδισεν τον σεβασμόν των αδελφών ασκητών. Συνάντησε όμως πολλά εμπόδια, διότι την εποχήν εκείνην η αίρεσις των Μονοθελητών συγκλόνιζε την Εκκλησίαν. Γίνεται πολέμιος της αιρέσεως και θέλει να την καταπολεμήσει. Οι αιρετικοί κήρυτταν, ότι ο Χριστός είχε μεν δύο φύσεις, αλλά μίαν θέλησιν. Συνεκλήθη Σύνοδος και κατεδίκασεν την αίρεσιν. Ο ίδιος υπερασπίστηκε το μεγαλείον της Ορθόδοξης λατρείας, αλλά εξορίζεται λόγω των απόψεών του, μαστιγώνεται και τέλος του κόβουν την γλώσσαν και το δεξί του χέρι. Μετά από αυτά τα μαρτύρια αφήνει την μακαρίαν του ψυχήν εις τα χέρια του Θεού. Ο Υμνογράφος θρηνητικώς γράφει: «Άχειρ, άγλωττος, χείρα και γλώτταν φύεις. Και χερσί Θεού, Μάξιμε, ψυχήν διδώς…» (στίχοι εκ του Συναξαρίου). Τιμούμε την μνήμην του 21 Ιανουαρίου, ενός ανθρώπου, ο οποίος έμεινε σταθερός στην πίστιν του, κατεδίκασε τον Μονοθελητισμόν και η Εκκλησία τον τιμά ως φιλόσοφον, ομολογητήν, ασκητήν και μάρτυρα, αλλά και ως αξιόλογον συγγραφέα.
Με τους ασκητικούς του αγώνες, πλησίασεν την πηγήν της ζωής, τον Θεόν, ήπιεν από την πηγή της σοφίας και ανέβλυσαν από την ψυχήν του ποταμοί θείων δογμάτων και συγγραμμάτων, που πλημμύρισαν τα πέρατα της Οικουμένης. (Φιλοκαλία 2ος τόμος).
Στα συγγράμματά του αποδεικνύεται η ορθότητα της υψηλής Θεολογίας, αναπτύσσεται ευσεβώς το μυστήριον της Οικονομίας του λόγου και διακρίνεται πλήρης δογματική σκέψις και θεολογία. Με τις πολλές ψυχοφελείς διδασκαλίες του, ο άνθρωπος γίνεται πολίτης του ουρανού και επιτυγχάνει την θείαν δόξαν.
Χρησιμοποιεί τον γραπτόν λόγον, διότι πιστεύει ότι μένει εις τον αιώνα, ενώ ο προφορικός λόγος λησμονείται και αλλοιώνεται. Και φωτισμένος γράφει λόγους περί αγάπης, σε τέσσερις εκατοντάδες κεφάλαια και μας εξηγεί ότι όλα αυτά δεν είναι δικά του, αλλά αποτέλεσμα μελέτης των βιβλίων των Μεγάλων Πατέρων
Ο Μέγας Φώτιος αναφέρει, ότι, όποιος θέλει να ανυψώσει τον νου του με πνευματικές εξηγήσεις και θεωρίες, δεν μπορεί να πετύχει πιο ποικίλες και πιο μελετημένες απ’ αυτές.
ΟΙ ΛΟΓΟΙ ΠΕΡΙ ΑΓΑΠΗΣ
«Η αγάπη είναι μία αγαθή διάθεσις της ψυχής, η οποία την κάνει να μην προτιμά, κανένα από τα όντα, περισσότερο από την γνώσιν του Θεού. Είναι όμως αδύνατον να φτάσει, ν’ αποκτήσει σταθερά αυτήν την αγάπη, όποιος έχει κάποια εμπαθή κλίσιν σε κάτι από τα γήϊνα.
‘Όπως ένα σπουργίτι είναι δεμένο από το πόδι και πάει να πετάξει, πέφτει στο χώμα, επειδή το τραβάει το σχοινί, έτσι και ο νούς, που δεν απόκτησεν ακόμα απάθειαν και πετά προς την γνώσιν των επουρανίων, τραβιέται από τα πάθη στην γη.
‘Όταν ο ήλιος ανατέλλει και φωτίζει τον κόσμον, φανερώνει και τον εαυτόν του και τα πράγματα, που φωτίζονται απ’ αυτόν. Ο Ήλιος της δικαιοσύνης, όταν ανατέλλει στον καθαρόν νουν, φανερώνει και τον εαυτόν Του και τους λόγους, όσων έχουν γίνει από Αυτόν και όσων μέλλουν να γίνουν.
Αφού η ψυχή είναι ανώτερη από το σώμα και ασυγκρίτως ανώτερος ο Δημιουργός Θεός από τον κόσμον, εκείνος που προτιμά το σώμα από την ψυχήν και τον κόσμον από τον Θεόν, που τα εδημιούργησεν, αυτός δεν διαφέρει καθόλου από αυτούς, που λατρεύουν τα είδωλα».
Τον Άγιον Μάξιμον δεν τον αναφέρομε μόνον για τα έργα του, αλλά για να παραδειγματιστούν οι νέοι, ποιες είναι οι ευεργετικές συνέπειες της φιλομάθειας. Η μόρφωσις εξευγενίζει τον άνθρωπον τον κάνει ενάρετον, διαπλάθει «καλόν και αγαθόν χαρακτήρα» και προάγει ιδανικά και αξίες. Οι έμφυτες ικανότητες, με τις οποίες είναι προικισμένος ο άνθρωπος, ωριμάζουν με αδιάκοπη μελέτη και προσπάθεια.
Αγαπητοί μου Αναγνώστες, ας εορτάσομεν και ημείς την μνήμην του, κάνοντας το παρελθόν παρόν και μυστηριακώς να βιώσωμεν το μαρτύριόν του, ψάλλοντας:
«…Σήμερον Σε καθηγητήν σε τιμώμεν Μάξιμε, ταις διδαχαίς σου πάντας εφώτισας, λύρα του Πνεύματος. Πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ, σωθήναι τας ψυχάς ημών» (απόσπασμα εκ του Απολυτικίου). Ας πορευόμαστε με τας πρεσβείας Του.
Μαρία Τσακανίκα