Δημοτικό Σχολείο «Δελασάλ» Ελληνογαλλική Σχολή Πειραιά «Saint Paul”.Προτάσεις για παιδιά και οικογένειες στην εποχή της πανδημίας (Covid-19)
Τον τελευταίο χρόνο η πρωτόγνωρη πανδημία Covid -19 έχει διαμορφώσει νέες συνθήκες διαβίωσης με πολλές επιπτώσεις στην καθημερινότητά μας που δεν έχουν αφήσει κανένα συνάνθρωπό μας ανεπηρέαστο.
Η αιφνίδια μεταβολή της καθημερινότητας, τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης και η παρατεταμένη διάρκειά τους, το στρες του εγκλεισμού, ο φόβος για την ασθένεια, οι αριθμοί των θανάτων, η αβεβαιότητα και η οικονομική ανασφάλεια για το μέλλον, το έλλειμμα προοπτικής και αισιοδοξίας αποτελούν επιβαρυντικούς παράγοντες για παιδιά, εφήβους και οικογένειες, οι οποίοι αναζητούν τρόπους προσαρμογής και αντιμετώπισης αυτής της δύσκολης κατάστασης.
Τη φετινή χρονιά γονείς και παιδιά ζουν την καθημερινότητά τους με πρωτόγνωρους όρους λόγω της εξέλιξης της πανδημίας, του επιβλεβλημένου εγκλεισμού, του ανοίγματος και κλεισίματος των σχολείων και της τηλεκπαίδευσης, με αποτέλεσμα να δοκιμάζονται οι ψυχικές αντοχές και δυνάμεις όλων των μελών της οικογένειας.
Τα παιδιά που φοιτούν στο Νηπιαγωγείο και στο Δημοτικό – εν μέσω σχολικής χρονιάς και για ακόμα μια φορά – καλούνται να αποχαιρετήσουν συμμαθητές, φίλους και δασκάλους και να επιστρέψουν σε αυτή την πρωτόγνωρη εναλλακτική διαδικτυακή τάξη μέσα από το χώρο του σπιτιού τους. Οι προσδοκίες από τους μικρούς μαθητές μας αναπόφευκτα παραμένουν ίδιες. Προσαρμογή στα μέτρα και στις αιφνίδιες αποφάσεις, παρακολούθηση των διαδικτυακών μαθημάτων και οικοδόμηση της γνώσης μακριά από το φυσικό περιβάλλον της τάξης, του σχολείου και κυρίως μακριά από τους αγαπημένους συμμαθητές και φίλους.
Για όλα τα παραπάνω γονείς, εκπαιδευτικοί και ειδικοί ψυχικής υγείας είμαστε υποχρεωμένοι παράλληλα με τη σωματική υγεία να προστατεύσουμε και τη ψυχική υγεία των παιδιών αυτής της τρυφερής και ευαίσθητης ηλικίας, η οποία χρειάζεται κατάλληλη φροντίδα, κατανόηση και στήριξη.
Όμως τι μπορούμε να κάνουμε; Παρακάτω παρουσιάζονται κάποιες συμβουλές προς τους γονείς.
- Αρχικά, είναι σημαντικό να βρίσκεστε ποιοτικά κοντά στα παιδιά παρατηρώντας τον τρόπο που αντιδρούν. Συνήθως τα παιδιά στις τραυματικές συνθήκες εκφράζουν τα συναισθήματά τους ανάλογα με την ηλικία και το αναπτυξιακό τους στάδιο (σωματικές ενοχλήσεις, ανησυχία, ένταση, παλινδρόμηση, ενούρηση, προσκόλληση κ.α). Παρατηρήστε τη διάρκεια, την ένταση και τη συχνότητα των αντιδράσεών τους και απευθυνθείτε σε ειδικό ψυχικής υγείας εάν παραμένει έντονη η ανησυχία σας.
- Δώστε χώρο στα παιδιά να μιλήσουν για τα συναισθήματά τους και να τα εκφράσουν μέσω παιχνιδιού ή ζωγραφικής. Μπορείτε να τα καθησυχάσετε και να τους εξηγήσετε ότι ακόμη και αν «η κατάσταση δεν είναι καλή» θα την αντιμετωπίσετε μαζί ως οικογένεια. Δώσε μια αισιόδοξη οπτική για τη συνέχεια λέγοντας «ότι όλο αυτό θα περάσει κάποια στιγμή» και συζητήστε για τα όμορφα πράγματα που θα κάνετε στο μέλλον. Οι γονείς αποτελούν την πιο κοντινή πηγή ανακούφισης και υποστήριξης αρκεί και οι ίδιοι να είναι ήρεμοι και υγιείς.
- Δημιουργήστε ένα καθημερινό πρόγραμμα για τα παιδιά ώστε να ξέρουν τι να περιμένουν από την καθημερινότητά τους. Η συμμετοχή στην τηλεκπαίδευση τα καθιστά «ενεργά» και συντελεί στην εξασφάλιση μιας ρουτίνας για την οποία τα παιδιά πρέπει να ξυπνήσουν, να προετοιμαστούν σωματικά και πνευματικά και να συμμετάσχουν. Η συνέχεια της ημέρας μπορεί να περιλαμβάνει τη μεσημεριανή ξεκούραση, την προετοιμασία των μαθημάτων της επόμενης ημέρας, την απογευματινή απασχόληση με παιχνίδι (επιτραπέζια, ζωγραφική, συνομιλία με φίλους), εκπαιδευτικές δραστηριότητες (παζλ, κατασκευές, χειροτεχνίες) ή και μια σύντομη βόλτα. Στη συνέχεια ακολουθεί η προετοιμασία για την βραδινή ξεκούραση (βραδινό γεύμα, μπάνιο, ρουτίνα χαλάρωσης πριν τον ύπνο).
- Είναι σημαντικό να λάβουμε υπόψη μας ότι τα παιδιά σε αυτή την ηλικία διαθέτουν πολλή ενέργεια και διάθεση για παιχνίδι. Μπορείτε να τα διευκολύνετε να συνεχίσουν να ζουν ως παιδιά, να παίζουν, να χορεύουν, να μιλάνε για χαρούμενα και διασκεδαστικά πράγματα, να εκτονώνονται και να κάνουν όσα τα ευχαριστούν (αυτό το διάστημα δείχνουμε παραπάνω κατανόηση) με όσο το δυνατόν λιγότερες ώρες τηλεόρασης και «οθόνης». Μπορεί αυτό να μην είναι πάντα εύκολο διότι δεν διευκολύνει και τους γονείς. Ωστόσο, ο περιορισμός της χρήσης ηλεκτρονικών παιχνιδιών και η τήρηση χρονικών ορίων μειώνει τον εθισμό και την εξάρτηση. Ας δώσουμε στα παιδιά και άλλες δημιουργικές επιλογές διαχείρισης του χρόνου τους.
- Παράλληλα, ενθαρρύνετε την τακτική άσκηση ή ασκηθείτε μαζί με το παιδί σας (περπάτημα, ποδήλατο, τρέξιμο) και φροντίστε να έχετε ένα υγιεινό και ισορροπημένο τρόπο διατροφής μιας και οι επιλογές για αθλητικές/κινητικές δραστηριότητες έχουν περιοριστεί σε μέγιστο βαθμό. Εξίσου σημαντική είναι και η διατήρηση του ωραρίου του ύπνου.
- Προσπαθήστε να διατηρήσετε τις επαφές του παιδιού με αγαπημένα πρόσωπα ή φίλους μέσω τηλεφώνου ή μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Δημιουργήστε διαδικτυακές ομάδες μαμάδων ή μπαμπάδων διευκολύνοντας και ισχυροποιώντας την επικοινωνία.
- Τέλος, να προσέχετε και να φροντίζετε τους εαυτούς σας. Τα παιδιά χρειάζονται γονείς και οικογένειες με υγιείς λειτουργίες. Σίγουρα πρόκειται για μία δύσκολη περίοδο που επηρεάζει όλους μας.
Ας προσπαθήσουμε να παραμείνουμε θετικοί και να σκεφτούμε ότι αυτή η περίοδος θα περάσει σύντομα!!
Τσονοπούλου Μαρία
Ψυχολόγος, ΜSc Σχολικής Ψυχολογίας