ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΕΝ ΛΕΣΒΩ ΡΑΦΑΗΛ ΕΙΡΗΝΗ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

«Μεγάλυνον ψυχή μου, Ραφαήλ τον μέγαν, ομού συν Νικολάω, Ειρήνην την Αγίαν» (θ΄ωδή).

Την τρίτην της Διακαινησίμου, «μνήμην επιτελούμεν των Αγίων ενδόξων νεοφανών και θαυματουργών Οσιομαρτύρων Ραφαήλ, Νικολάου και της Αγίας Παρθενομάρτυρος Ειρήνης».

Νεομάρτυρες ονομάζονται, όσοι αγίασαν μετά την άλωσιν της Κων/πόλεως και στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, κράτησαν αδούλωτην την ψυχήν του Ορθόδοξου Χριστιανού.

Για τον λόγον αυτό, η Εκκλησία Τους επικαλείται, να πρεσβεύουν υπέρ ημών, ψάλλοντας: «Μετά πάντων των αγίων μνημονεύσαντες, εαυτούς και αλλήλους και πάσαν την ζωήν ημών Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα».

Άγιοι χαρακτηρίζονται, οι ευσεβείς ορθόδοξοι Χριστιανοί, οι οποίοι ευαρέστησαν τον Θεόν και εδοξάστηκαν και εν ζωή και εν κοιμήσει.

Σήμερα θα μιλήσουμε για τους νεοφανείς αυτούς αγίους, των οποίων η ζωή ήταν μαρτυρική, αλλά και παράδοξος η εύρεσις των λειψάνων τους, οι οποίοι «…ως αστέρες λαμπροί, εκ της γης ανέτειλαν, οι Μάρτυρες του Χριστού…».

Ο θαυματουργός Ραφαήλ, ο οποίος ήταν, κατά τον Υμνωδόν, «Της Ιθάκης γόνος και της Λέσβου το καύχημα…» και για να τον γνωρίσομε, ας κάνομεν ένα ταξείδι, στο πανέμορφο νησί, του πολυμήχανου Οδυσσέα, την Ιθάκην, εκεί όπου εγεννήθην, το 1410μ.Χ. ένα γλυκύτατον, χαρισματούχον  αγοράκι, το οποίον ανεδείχθη, φωτεινός αστέρας, στο σκοτεινόν στερέωμα της εποχής του. Απέκτησεν γνώσεις ιατρικής, φιλοσοφίας, θεολογίας, ξένων γλωσσών. Συνειδητοποιεί την Ελληνικήν ρίζα του και την Ορθόδοξον πίστιν, μοχθεί για την Ρωμιοσύνη, αλλά τον κερδίζει ο Χριστός. Σε ηλικίαν 35 ετών, εγκαταλείπει τα εγκόσμια, γίνεται μοναχός. Πασίγνωστος πλέον για την Παιδείαν του, κηρύττει στον λόφον του Φιλοπάππου. Το έτος 1451μ.Χ. μεταβαίνει εις την Γαλλίαν, ως αντιπρόσωπος του Πατριάρχου, για να λάβει μέρος σε θεολογικά και ιατρικά Συνέδρια. Εκεί γνωρίζεται με τον έλληνα φοιτητήν της ιατρικής, Νικόλαον, ο οποίος συγκινημένος από την χριστιανικήν διδασκαλίαν του, τον ακολουθεί, ασπαζόμενος τον μοναχικόν βίον. Μετά από πολλές περιπέτειες, λόγω τουρκικών επιθέσεων, επιστρέφουν αναγκαστικά στην Λέσβον, το 1454 και για να σωθούν από τους Τούρκους, καταφεύγουν, κατά προτροπήν του Προεστού, στην Μονήν των Καρυών, στις Θέρμες. Εκεί  έμενεν ο Προεστός με την γυναίκα του και την δωδεκάχρονη κόρη τους Ειρήνη Ο Ραφαήλ γίνεται ηγούμενος, ο δε Νικόλαος εκτελεί χρέη διακόνου και γιατρού, διότι η Μονή λειτουργούσε και ως κέντρο περιθάλψεως αναξιοπαθούντων.

ΤΟ ΜΑΡΤΥΡΙΟΝ

Το 1462 οι Τούρκοι καταλαμβάνουν την Λέσβον. Είναι Τρίτη, της Διακαινησίμου, 9 Απριλίου. Ο πατέρας Ραφαήλ λειτουργεί για τελευταίαν φοράν και συλλαμβάνεται μαζί με τον Νικόλαον, την οικογένειαν του προεστού και την μικράν Ειρήνην.

Ο Ραφαήλ υποβάλλεται σε απίστευτα βασανιστήρια, τον χτυπούν, τον γυμνώνουν, τον δένουν πισθάγκωνα, τρυπούν το σώμα του, τον τραβούν από την γενειάδα του, και τέλος, τον κρέμασαν σε ένα δένδρο ανάποδα και τον αποκεφαλίζουν. Ο Νικόλαος βλέποντας τα βασανιστήρια του Ραφαήλ παραδίδει το πνεύμα. Οι ασεβείς αλλόθρησκοι, κόβουν το χέρι της δωδεκάχρονης Ειρήνης και ακολούθως την καίουν μέσα σε ένα πυθάρι, μπροστά στα μάτια των δύστυχων γονέων της. Μέγα το μαρτύριόν, λαμπρή η δόξα τους.

Ο θάνατός τους όμως θάφτηκεν στην λήθη, διότι οι συνθήκες ήταν τέτοιες, ώστε κανένας δεν τόλμησε να τους θάψει. Η ψυχή τους όμως έμεινεν αθάνατη, γι’ αυτό και οι νησιώτες έβλεπαν πολλάκις, «κατ’ όναρ (στον ύπνον) και καθ’ ύπαρ (στον ξύπνιο τους)», μίαν υπερφυσικήν οπτασίαν, μίαν φιγούρα, με θυμιατό στο χέρι να περιφέρεται και να χάνεται.

Πέρασαν 400 χρόνια από τότε, που οι Άγιοί μας «εσφαγιάσθησαν ως άρνες». Όταν όμως ήλθεν το πλήρωμα του χρόνου, τον καιρό της απιστίας και αποστασίας από τον Θεόν, η Θεία Πρόνοια, τους εμφανίζει στην ζωήν μας, για να διεκηρύξουν ότι «ζει Κύριος Παντοκράτωρ». Και η γ΄ωδή, μας οδηγεί στον λόφον των Καρυών ψάλλοντας «Δεύτε εν τω λόφω Καρυών, θεασώμεθα δόξαν Μαρτύρων άρρητον, ο γαρ σοφός Ραφαήλ, ομού συν τοις άλλοις Αθληταίς, πιστοίς, πεφανέρωται» και συνεχίζει ο Υμνωδός «Η νήσος Λέσβος αγάλλου πάσα και χόρευε, επί τη παραδόξω των Μαρτύρων ευρέσει…» Συγκλονιστικόν το γεγονός και η Παράδοσις αναφέρει: «Στην Θέρμην Λέσβου, όπου ευρίσκετο η αρχαία Μονή Καρυών, σε μίαν ανασκαφήν, αποκαλύφθηκε, το 1960 με θαυμαστόν τρόπον, τάφος με οστά, αγνώστου ανθρώπου. Το πρόσωπό του όμως, ανήκεν εις τον Οσιομάρτυρα Άγιον Ραφαήλ, ο οποίος είχεν αποκαλυφθεί στους κατοίκους, με συνεχή οράματα. Πλησίον ευρέθησαν και τα λείψανα των άλλων μαρτύρων. Οι ψυχές και των τριών μαρτύρων ανέβηκαν μαζί στον ουρανό, όπως μαζί ήταν και στην ζωήν.

Αγαπητοί Αναγνώστες, ας Τους υμνήσομεν δακρυσμένοι, ψάλλοντας «Άγιοι Ραφαήλ, Νικόλαε, Ειρήνην, σήμερον μέλπομεν και την λαμπράν υμών μνήμην, φαιδρώς εορτάζομεν, ίνα και ημείς αξιωθώμεν επιγείου, αιωνίου Πάσχα». ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ ΕΝ ΧΡΙΣΤΩ ΑΔΕΛΦΟΙ

Μαρία Τσακανίκα