Η Ελληνική Επανάσταση του 1821.Η Εθνοκρατική Υπόσταση του χθες
Γράφει η Νίκη Μιχαήλ Κατσικάδη,
Λογοτέχνις – Μελετήτρια Φιλοσοφίας
Ήρωες και Ηρωίδες μες της γης αυτής τη σφαίρα
την Ελλάδα πρέπει να ‘χουν, για Πατρίδα και Μητέρα.
Γιατί άραγε η Ελλάδα γεννά πάντα Ήρωες;
Πώς θα μπορούσε μια Μάνα που έγινε ύμνος στον κόσμο, να μην γεννά Ήρωες;
Αυτό το ποίημα σε μορφή και περιεχόμενο, αυτή η πηγή ήθους, γεννά προσωπικότητες εθνικής περηφάνειας, υψηλών ιδεών και προσφορών που χαρακτηρίζουν την ποιότητα της ζωής τους. Όπως και σήμερα, το 2021, διακόσια χρόνια μετά την ηρωική επανάσταση, όπου βρισκόμαστε σε έναν άλλου είδους πόλεμο, ενόψει μιας αδυσώπητης πανδημίας, η Πολιτεία μας δίνει μιας άλλης μορφής ηρωική μάχη, με πορεία συγκρότησης.
Τον 13ο αιώνα έλαβε χώρα η αφύπνιση έως τον 17ο αιώνα που άρχισε η Εθνοκρατική εξέγερση. Η Επανάσταση του 1821, ξεκίνησε από τον Αλέξανδρο Υψηλάντη στις Παραδου
νάβιες ηγεμονίες. Και στην Αγία Λαύρα Καλαβρύτων, ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, ύψωσε την σημαία της Επανάστασης. Το ξεκίνημα δε ενδυναμώθηκε στην Πελοπόννησο και συγκεκριμένα στις 17 Μαρτίου στην Αρεόπολη Λακωνίας, αυτή η ενδυνάμωση κορυφώθηκε, σύμφωνα με τις έγκυρες πηγές των Δημοτικών Αρχών, ενώ ακολούθησε η απελευθέρωση στην Καλαμάτα.
Το ξεκίνημα αυτό ήταν προσφορά Θεϊκή. Ο Αρχάγγελος – Αρχιστράτηγος Μιχαήλ, όπλισε με δύναμη τον ελληνικό στρατό και ο Αρχάγγελος Γαβριήλ, την ημέρα της εθνικής γιορτής 25ης Μαρτίου, πρόσφερε λευκό κρίνο στην Παναγία και της είπε ότι ήταν θέλημα Θεού να γεννήσει τον Σωτήρα του Κόσμου.
Έτσι αυτή η διπλή γιορτή της 25ης Μαρτίου καθιερώθηκε ως ημέρα της Ορθοδοξίας, αλλά και ως ημέρα εθνικής γιορτής της Επανάστασης του 1821.
Αυτό το ξέσπασμα ήταν καιρός ωρίμανσης, κάθε χώρου και πλευράς, Θρησκευτικής, Ιδεολογικής, Πολιτικής (Φιλική Εταιρία, Ρήγας Φεραίος, Κλεφτουριά, Αγροτικές εξεγέρσεις, Ναυτοσύνη, Παροικισμός, Ελληνισμός). Και η αντιπαλότητα Ρωσίας – Τουρκίας, έδωσαν στην χώρα μας την ελευθερία της, παρότι αγκάλιασε τα Δωδεκάνησά της αργότερα, το 1948. Οι ήρωές μας έπαιξαν σημαντικό ρόλο, Μακρυγιάννης, Μπούρας, Παπαφλέσσας, Μαυρομιχάλης, Κολοκοτρώνης, Καραϊσκάκης, Νικηταράς, Μπότσαρης, Κανάρης, Μιαούλης, Κωνσταντίνος Μαυρομιχάλης. Και ο Κολοκοτρώνης στη μάχη της Καρύταινας με 300 Μανιάτες, ξαναζωντάνεψαν το μολών λαβέ του Γιωργάκη Μαυρομιχάλη, ενώ και η εκκλησία έπαιξε σπουδαίο ρόλο.
Το 1830 η Ελλάδα είναι πλέον κράτος ανεξάρτητο, απολαμβάνοντας όλα τα δικαιώματα με το πρωτόκολλο της ανεξαρτησίας και την συμβολή της Αγγλίας, Γαλλίας, Ρωσίας. Βέβαια το τίμημα ήταν πολύ ακριβό, θυσίες, βασανιστήρια, η αγχόνη του Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε΄, η πυρά του Αθανασίου Διάκου, όπου όταν τον ρώτησαν το γνωστό: «Γίνεσαι Τούρκος Διάκο μου, την πίστη σου ν’ αλλάξεις;», ο Διάκος απάντησε: «Πάτε κι εσείς κι η πίστη σας μουρτάτες, να χαθείτε. Εγώ Γραικός γεννήθηκα, Γραικός θε να πεθάνω». Είχαν θαυμάσει το μεγαλείο της ψυχής του, αλλά τον σούβλισαν ζωντανό, διότι εκείνος προτίμησε την πυρά, από το να γίνει Τούρκος. Όμως στην μάχη της Τριπολιτσάς, ο ελληνικός στρατός αντιμετώπισε τον εχθρό, με ιδιαίτερη σκληρότητα.
Στο ιμερτό αποτέλεσμα όλων αυτών των θυσιών σπουδαίο ρόλο έπαιξαν και οι Γυναίκες, από τις πιο απλές έως και τις Φεμινίστριες και τις γυναίκες της τέχνης και των γραμμάτων, ενώ έγιναν και στρατηγικοί γάμοι, προκειμένου να βοηθήσουν την χώρα μας.
Εντούτοις οι ιστορικοί αγνόησαν την συμβολή των γυναικών. Αγνοήσαν τις θηλυκές Θεότητες, που έμοιαζαν στις Θεότητες των Αρχαίων χρόνων, σαν την Θεότητα Νίκη, που το άγαλμά της δεσπόζει στην σφαγή της Χίου.
Γυναίκες κατασφαγμένες από την Τουρκιά, γυναίκες πνιγμένες στην θάλασσα, όπως η κυρά Φροσύνη, από τον θαυμαστή της ωραιότητάς της, Αλή Πασά, διότι αρνήθηκε τον έρωτά του, απαντώντας του με λόγια προσβλητικά. Και οι Σουλιώτισσες τραγουδώντας το θρυλικό «έχε γεια καημένε κόσμε», έπεσαν στον γκρεμό σώζοντας την τιμή του φύλου τους και των υψηλών ιδανικών τους. Η Δόμνα Βυσβίζη, η Μαντώ Μαυρογένους, η εκπαιδευτικός φεμινίστρια, Σωτηρία Αλιμπέρτη, η Δημοσιογράφος, Καλιρρόη Παρρέν και άλλες, δημοσίευαν στην «εφημερίδα των Κυριών» και ενημέρωναν τον κόσμο, ενώ παράλληλα αλληλογραφούσαν με τον γυναικείο πληθυσμό.
Οι Ελληνίδες πρόσφεραν στους αγωνιστές ηθικά και υλικά και οι ίδιες έπαιρναν μέρος σε αγώνες στεριάς και θάλασσας, ενώ στην Μάνη, το Σούλι και το Μεσολόγγι, πήραν τα όπλα και έλαβαν μέρος στον αγώνα. Στο Σούλι έντονη δράση είχαν, η Μόσχω Τζαβέλα, η Δέσπω Μπότση, η Χάιδω Γιαννάκη, η Ελένη Μπότσαρη, η Χρυσούλα Μπότσαρη, ηρωίδες που έγιναν αφορμή για τραγούδια και ενέπνευσαν τις γυναίκες αυτού του αγώνα. Στην Κρήτη η Χαρίκλεια Δασκαλάκη διακρίθηκε στην μάχη της Μονής του Αρκαδίου, οι δε Λακκιώτισσες, Κατερίνα Σταματακή και η σημαιοφόρος της, Ειρήνη Δρακουλέ, πρόσφεραν τον δικό τους αγώνα. Τέλος, υπήρξαν και γυναίκες ανώνυμες, που πρόσφεραν με πολλά και ποικίλα μέσα, αντιμετωπίζοντας, σκλαβιά, αιχμαλωσία και θάνατο.
Αλλά και η προσφορά της Μανιάτισσας, στο χώρο της Μανιάτικης παράδοσης, στον τρόπο αντίταξης και αποτίναξης, Ενετών, Αράβων, Τούρκων, αλλά και κάθε επιδρομέα, διαγράφεται η ελληνική λαμπρότατη σελίδα, στις σελίδες της ιστορίας του κόσμου.
Ο πανεπιστημιακός της Πάτρας, Χρήστος Γούδης, στις 17 Μαρτίου 2001, είπε ότι τίποτα δεν μπορεί να σβήσει τον ηρωικό αγώνα της Μάνης, ο δε Γιώργος Βενιζελέας έλεγε, «βλέπουμε Μανιάτισσες κι ερωτευόμαστε νεράιδες». Άλλωστε η ιστορία της Μάνης λέει ότι οι κάτοικοι της προέρχονται από Βενετσιάνα Πριγκίπισσα και Άρχοντα της Μάνης. Η υπέρλαμπρης ομορφιάς πριγκίπισσα, διωγμένη από τον Βασιλιά πατέρα της, διότι είχε αγαπήσει κοινό θνητό, αναδύθηκε στην θάλασσα του Διρού. Εκεί την είδε ο Άρχοντας Μαυρομιχάλης, θαμπώθηκε από την ομορφιά της και την παντρεύτηκε και σ’ αυτή την θάλασσα μεγαλούργησαν οι επόμενες γενιές.
Είναι δε αξιοθαύμαστο ότι σε μάχη 1500 ατόμων, τα 1000 ήταν γυναίκες και μάλιστα οι γυναίκες αυτές, ελλείψει όπλων, πολέμησαν με πέτρες, δρεπάνια και άλλα αυτοσχέδια όπλα, ενώ φώναζαν, χτυπώντας τον εχθρό, «Τούρκοι, Τούρκοι, δεν ντρέπεστε;, με γυναίκες μαλώνετε;». Τούρκοι και Άραβες έπεσαν στην θάλασσα του Διρού και πνίγηκαν, ενώ οι Μανιάτισσες ζητωκραύγαζαν το «ΝΙΚΗ ή ΘΑΝΑΤΟΣ».
Ήταν λυτές, περήφανες και αδούλωτες οι Μανιάτισσες, όπως η Πανωραία Βυζίκη, η Μιχαήλαινα, η Σταυριάνα Σάββαινα, η Ραλλού Μαυρομιχάλη και άλλες νεραϊδογέννητες με κάλλος μορφής, ψυχής και νου.
Αυτή η αδούλωτη Μούσα της Μάνης, αυτή η ζάλη της Τουρκιάς, με ένα δρεπάνι στο χέρι, πέταξε στη θάλασσα τα θεριά κι έφερε την Λευτεριά.
Το δέντρο της Ελλάδας, της Μάνας των ηρώων και των ηρωίδων αυτής της χώρας, θα τολμήσω να πω της Μάνας των ηρώων και των ηρωίδων του κόσμου, έχει τις ρίζες του, στη γη της χώρας του πολιτισμού, στο Ζάλογγο, στα πετρώδη εδάφη της Μάνης. Ο λάτρης της Ελλάδος, Γκαίτε, είπε ότι το πιο ωραίο λουλούδι φυτρώνει στα βράχια. Βέργα, Διρό, Πολυάραβο, η Αγία Τριάδα της μάχης, που γέννησε την δόξα και έθαψε την βία, με της ψυχής το ανάστημα. Αμαζόνες, ηρωίδες, αυτοκρατόρισσες του δικαίου, εδώ υπάρχει το «Νίκη ή Θάνατος».
Οι Άγγλοι μελετητές, Πήτερ Γκρίνχολγκ και Έντουαρντ Ηλιόπουλος, έγραψαν μεταξύ άλλων /ότι η γυναίκα της Μάνης ξέρει να υποφέρει και τον πόνο, αφού για το σκοτωμένο με χειροβομβίδα παιδί της, στο Λάκκο Αγίας Βαρβάρας είπε:
«Την κάθε απώλεια μάθε ν’ αντέχεις να θρηνείς, / υφάδι της ζωής είναι και ο πόνος. / Γίνε για τις φωτιές, θάλασσα της αναμονής, / δεν είσαι συ των στεναγμών ο μόνος.
Αλήθεια τι νοηματική απεραντοσύνη! Και δη μιας άλλης εποχής, μακρινής.
Εδώ σ’ αυτή την ματωμένη πέτρα, κάρφωσε το δαχτυλίδι της η λευτεριά για να λογοδοθεί με τον ηρωισμό και να φέρουν γενιές γενναίων.
Ο λακωνικός λόγος είχε έμμετρη ποιητική και φιλοσοφική ροή, ακόμα και κάτω από το θαμπό πέπλο της έλλειψης γραμμάτων και σπουδών. Λες και κάτι θεϊκό διαφώτιζε και καλλιεργούσε το ταλέντο αυτού του λόγου, αυτής της έμμετρης ποίησης, για να γεννηθούν προσωπικότητες της Τέχνης, της Επιστήμης, των Γραμμάτων και να σαλπάρουν το πνεύμα με το πλοίο της ελπίδας, προς την ευτυχία.
Αλλά και από την μία ως την άλλη άκρη της χώρας μας, σε κάθε άντρα – σε κάθε γυναίκα, υπάρχει το γενναίο, μεθυσμένο πνεύμα, πίνουμε κρασί αθάνατο του 21.
Είμαστε παιδιά της Ελλάδας, του κέντρου του κόσμου και μας διέπει η κάτωθι ρήση του ποιητή, Λαπαθιώτη:
«Και τον εαυτό μου, Μάνα μου τον αγαπώ,
γιατί είναι παιδί σου!»