Ελεύθερη Άποψη.
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΛΕΥΤΕΡΗ ΜΑΡΜΑΤΣΟΥΡΗ (1927-2021)
ΛΟΓΟΤΕΧΝΗ, ΠΟΙΗΤΗ, ΣΤΟΧΑΣΤΗ, ΦΙΛΟΣΟΦΟ, ΠΟΥ ΑΦΗΣΕ ΕΦΕΤΟΣ ΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΑ ΦΤΩΧΟΤΕΡΟ….
Όταν ερχόταν στο ιατρείο μου, μαζί με την αγαπημένη του εύθραυστη αέρινη σύζυγο, την Πόλυ, αλλά και μετά την απώλεια της, φρόντιζα να διαθέτω χρόνο, για να συζητήσω μαζί του, τα φλέγοντα θέματα της επικαιρότητας των τελευταίων ετών. Είχε πάντοτε ένα σοφό λόγο να αναδείξει, διευρύνοντας τον δικό μου ορίζοντα. Με ενθάρρυνε να γράφω, αλλά και με προειδοποιούσε ταυτόχρονα για την απογοήτευση, που θα μου πρόσφερε το σύστημα, που κυβερνά την ανθρωπότητα, με το οποίο είχε αντιπαλέψει επί δεκαετίες με την πένα του και ο ίδιος.
Απλός, λιτός, αλλά ταυτόχρονα τόσο μοναδικός, από τους λίγους, που επιτυγχάνουν να συμβιώσουν αρμονικά με τη θεωρία, που διδάσκουν και την έμπρακτη απόδειξη, των λεγομένων τους, εντυπωσίαζε με τις γνώσεις, τη θεματολογία των γραπτών του, το απέριττο ύφος και τη βαθιά του αγάπη για την Ελλάδα.
Στα έργα του εντυπωσιάζουν οι τεράστιες γνώσεις, ο πλούτος της γλωσσικής έκφρασης, η πλαστικότητα του λόγου, αλλά και ο έρωτας προς την αλήθεια και την τιμή του Ελληνικού πνεύματος.
Ο καπετάν Λευτέρης, μέσα από τα έργα του αναδεικνύεται σε βαθύ στοχαστή, οιωνοσκόπο των σημείων των καιρών και τιμητή της υποκριτικής ψευδο-πολιτικής των ατάλαντων ως προς το ήθος και υποκριτών ως προς την Ελληνικότητα, όσων την ασκούν.
“Ποτέ δεν απελευθερώθηκε αυτός ο τόπος από την τυραννία”, μου είχε εκμυστηρευτεί παλιότερα…
“Μετά το 1821, δημιούργησαν αυτό το κρατίδιο, προκειμένου να συρρικνώσουν τον Ελληνισμό”, έλεγε….
Και πόσο δίκιο είχε….
Στα έργα του “Αλίκμητα”, “Στοχασμοί’, “Εν Πλώ και εν Όρμω”, “Η Αέναη Σύγκρουση”, “Ελληνογνωσία”, ο αναγνώστης, ευρίσκει πνευματική τροφή, που όχι μόνο διαφωτίζει, αλλά κι ενθαρρύνει στην αναζήτηση της αληθούς λύτρωσης, που μόνο το φως της ελεύθερης σκέψης, ορίζει.
Ενδεικτικά, παραθέτω το ποίημα του καπετάν Λευτέρη, “Είπατε τω βασιλεί…” από τη συλλογή του “Στοχασμοί”, όπου ο ποιητής- στοχαστής, έχοντας υφαρπάξει τη σπίθα, από τον αφρό της θάλασσας, εκείνη τη στιγμιαία λάμψη του νερού, που εξαϋλώνεται, μέσα από τον πρισματικό φακό της, σκιαγραφεί προαιώνια πανανθρώπινα δεσμά, πυρπολώντας τα με τη γραφή του…. Το ποίημα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΔΑΥΛΟΣ, τον Οκτώβριο του 1982!
“Είπατε τω βασιλεί…”
Να πήτε στο βασιλιά / να σταματήση ν’ αντιδρά / στην ανανέωση του ιερατείου. / Αντλεί απ’ αυτό την εξουσία / κι αν δεν υπακούσει στις εντολές του / ούτε παλικαριά ούτε σοφία / θα τον σώσει / Πισώπλατα σαν θα τον βρει το βέλος. / Πέστε του ακόμα / Πως κι ο Δαίδαλος / σαν πίστεψε ότι μπορεί / ν ‘αγνοήση το ιερατείο / είδε το γιό του να πέφτει / με λυωμένα τα φτερά. / Αντίθετα η Άτοσσα, / πιστή στις εντολές / και στήριγμα του ιερατείου, / υπήρξε κόρη βασιλιά / γυναίκα τ ’αδελφού της βασιλιά, / απόκτησε κι άλλους, δυό, / συζύγους βασιλιάδες / κι είδε το γιό της “Μέγα Βασιλέα”. / Να πήτε στο βασιλιά / πως το ιερατείο κι όχι αυτός αποφασίζει / πότε του Δωδεκάθεου τους ναούς θα γκρεμίσει / πότε με τα υλικά τους θα κτίσει εκκλησίες / πότε τις εκκλησίες θα κάνει τζαμιά / και πότε θα κτίσει Μαυσωλεία σε κόκκινες πλατείες. / Να πήτε στο βασιλιά / στον τύραννο / στο δικτάτορα / στον πρόεδρο / στο γενικό γραμματέα, / ότι όλοι τους όργανα είναι, / Χρωστούν τη δύναμη τους στο ιερατείο, που όταν το επιβάλλουν οι καιροί αλληλοτρώγεται, / ανανεώνεται, αλλάζει μορφή. / Αυτό είν’ η εξουσία / και ξέρει να προστατεύεται με κεραυνούς, / με κάρφωμα στο βράχο κι αητό να τρώη τα σωθικά, / με φωτιές, / με κώνειο, / μ’ άγνωστα δηλητήρια, με σταυρούς, με βέλη, με λυντσαρίσματα, με σφαίρες με δυστυχήματα, με ψυχιατρεία, με….
“Είπατε τω βασιλεί…”
Δεν θα γράψω επίλογο, με τετριμμένες ευχές για αιώνια ανάπαυση κι αλαφρά χώματα…
Απλούστατα, διότι γνωρίζω ότι ο καπετάν Λευτέρης, ευρίσκεται τόσο ψηλά, όσο πετούσε η σκέψη και το πνεύμα του από τότε, που ευρισκόταν κοντά μας. Ελεύθερος και δυνατός, αθάνατος και ωραίος ως Έλλην, λαμπερός όσο η αγνή ψυχή του.
Μαρματσούρης. Τη λάμψη της γενιάς του, αναδεικνύει άλλωστε κι το Ελληνικότατο επίθετο, που του χαρίστηκε στη γη, για τα 94 μεστά χρόνια, που λάμπρυνε με την άφθαρτη παρουσία του. Η ρίζα “μαρ”, στην Ελληνική γλώσσα σημαίνει εκείνο, που λαμπυρίζει εξ ου και “μάρμαρο”, από το Ομηρικό “μαρμάρεος”- είναι ο σπινθηροβολών, ο λαμπρός. Πάρα πολλές φορές, από τα ονόματα, αντιλαμβάνεται κανείς και την ύλη, που περιβάλλει το πνεύμα, η και τα δύο μαζί, δίχως να ξεχωρίζει ποιό από τα δύο δημιουργεί το σπινθήρα, που τρέφεται με αμβροσία και νέκταρ, χάρη στη γενναιοδωρία των θεών.
Ευχές στα παιδιά του, Σταματίνα Μαρματσούρη και Κώστα Μάναλη, Ευαγγελία Μαρματσούρη και τα αγαπημένα του εγγόνια, να ζήσουν, να τον θυμούνται και να λάμπουν σαν κι εκείνον.
Μαρία Μπουκουβάλα
Ιατρός