Ο Σαλαμίνιος Οπλαρχηγός Γεωργάκης Γκλίστης και η Μάχη στο Κερατσίνι
Γράφει η Κυριακή Μάγκουρα – Αγγελάκη
Ο Σαλαμίνιος Οπλαρχηγός Γεωργάκης Γκλίστης, αρχηγός των Σαλαμινίων, με τα παλικάρια του αποκρούουν τις ορδές του κατακτητή Ομέρ Βρυώνη που μόλις είχε εισβάλλει στην πόλη των Αθηνών. Τα στρατεύματά του και το ιππικό οργώνουν τα περίχωρα της Αθήνας έως τις ακτές του Σαρωνικού.
Το Σώμα των Κουλουριωτών έρχεται αντιμέτωπο με τον πολυάριθμο στρατό του Πασά στο «Τσερατσίνι». Βάδιζαν πάνω στον γνώριμο Κουλουριώτικο δρόμο για να φθάσουν στον Πορθμό, το Πέραμα, όπου τα Κουλουριώτικα αλιευτικά καΐκια θα τους αποβίβαζαν στο νησί. Όμως, σε κομβικό σημείο του δρόμου, στη θέση «Κερατόπυργος*» εκεί που ενώνονται οι δρόμοι του Πειραιά, της Ελευσίνας και των Αθηνών, στον Όρμο του Κερατσινίου, σιμά στη θάλασσα συγκρούονται δύο στρατοί άνισοι και στην ποιότητα και στην ποσότητα.
Είναι γνωστό από τις ιστορικές πηγές ότι ο τουρκικός στρατός ξεπερνούσε τις τρεις χιλιάδες ή κατ’ άλλους τους χιλίους οκτακοσίους. Τούρκοι και Τουρκαλβανοί εμπειροπόλεμοι και άρτια εξοπλισμένοι πολεμούν 60-80 Σαλαμινίους και Αθηναίους εξουθενωμένους αγωνιστές που μάχονται για Ζωή ή Θάνατο, για Σκλαβιά ή Λευτεριά.
Η σύρραξη είναι σφοδρή. Οι απώλειες είναι πολλές και για τα δυο στρατόπεδα. Ο Λιμήν Ηρακλέους γεμίζει πτώματα. Κανένας αντίπαλος δεν υποχωρεί. Το σούρουπο φέρνει το τέλος της μάχης.
(*Βρίσκεται στο σημερινό Νέο Ικόνιο του Δήμου Περάματος).
Το σχέδιο του Ομέρ Βρυώνη ήταν η αποβίβαση στο νησί της Σαλαμίνας για λόγους εκδίκησης και τιμωρίας προς τους Σαλαμινίους. Η απόκρουση του Τουρκικού στρατού στο Κερατσίνι έδειξε την αποφασιστικότητα των Σαλαμινίων να αντισταθούν σθεναρά με όλες τους τις δυνάμεις μέχρι αυτοθυσίας. Πρακτικά όμως έφερε ένα πολύ σπουδαίο αποτέλεσμα, την καθυστέρηση της σφαγής και της αιχμαλωσίας του άμαχου πληθυσμού. Οι Αθηναίοι πήραν τον δρόμο της προσφυγιάς στα νησιά Ψυττάλεια, Σαλαμίνα, Αίγινα.
Η μάχη στο Τσερατσίνι «στοίχισε πολύ» στον Καπετάνιο Γεωργάκη Γκλίστη γιατί σκοτώθηκαν πολλοί Σαλαμίνιοι και Αθηναίοι αγωνιστές. Όλο το νησί μαυροφορέθηκε και βυθίστηκε στο πένθος.
Φιλονικία
«Άνω – Κάτω η Σαλαμίς ένεκα φιλονικίας. Φιλονικία επήλθε μάλλον ένεκα ζηλοφθονίας». Η ζήλια έγινε αιτία της έριδας ανάμεσα στους Σαλαμινίους. Ίσως η υπεροχή του Καπετάνιου Γκλίστη στα Στρατιωτικά, αλλά και η έντονη προσωπικότητά του προκάλεσαν φθόνο, ζηλοτυπία σε κάποιους απ’ το στενό του περιβάλλον, όπως στον Σημαιοφόρο του, Σπύρο Παπανικόλα και στους Προκρίτους του νησιού. Με αφορμή «τις πολλές απώλειες» αφαίρεσαν την Αρχηγία από τον Γεωργάκη Γκλίστη και την έδωσαν στον Σαλαμίνιο Οπλαρχηγό Ιωάννη Βιέννα, ο οποίος ήταν μεγαλύτερος κατά πολύ από τον Γκλίστη, 50 ετών, και κατώτερος Στρατιωτικός.
Ίσως η κρυφή επιθυμία του Δημογέροντα Γεροβιρβίλη που υπέβοσκε αρκετό καιρό βρήκε την ευκαιρία να πάρει τώρα την εκδίκησή της. Ήθελε ενδόμυχα να αναδείξει και να τιμήσει τον γαμπρό του, Αναγνώστη Καρνέση, που ήταν κι αυτός νέος, ωραίος και γενναίος αλλά όχι τόσο όσο ο Γκλίστης.
Όμως, με τα προσόντα που διέθετε ο Γεωργάκης Γκλίστης, ο Γεροβιρβίλης αναγκάστηκε και πιέστηκε να τον κάνει Αρχηγό και διάδοχό του. Ο Αρχηγός Γεωργάκης Γκλίστης με 40 Σαλαμινίους σκοτώθηκε στην έφοδο του Σερπεντζέ στις 13 Νοεμβρίου 1821.
Σημείωση: «Το χειρόγραφο του Παρασκευά Πάλλα» (Η συμβολή των Σαλαμινίων στην Επανάσταση του 1821), της συγγραφέως Ευγενίας Σοφρά – Μάθεση, είναι η πηγή από την οποία άντλησα τις πληροφορίες για τη μάχη που διεξήχθη στον ιστορικό τόπο μας, το Κερατσίνι, στα πρώτα βήματα της Ελληνικής Επανάστασης.