Κώστας Θεοφάνους.Αγωνιστής, Λογοτέχνης, Εκπαιδευτικός

Η Εταιρία Γραμμάτων και Τεχνών Πειραιά, για τα 100 χρόνια από την καταστροφή της Σμύρνης, προκηρύσσει τον νέο της Διαγωνισμό Ποίησης 1922- 2022, στην Μνήμη του Ιδρυτικού της μέλους ΚΩΣΤΑ ΘΕΟΦΑΝΟΥΣ, ο οποίος σε ηλικία 3 ετών έζησε την καταστροφή ευρισκόμενος στην προβλήτα της Σμύρνης με την μητέρα του και τις αδελφές του.

ΚΩΣΤΑΣ ΘΕΟΦΑΝΟΥΣ (1919 – 2008): ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ – ΠΟIΗΤΗΣ- ΤΕΧΝΟΚΡΙΤΙΚΟΣ – ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

Δοκίμασε την ανήλεη σκληρότητα της ζωής από τα γεννοφάσκια του. Σε ηλικία τριών ετών περνάει μέσα από τις φλόγες της καιόμενης Σμύρνης, στην αγκαλιά της Μάνας του, που στο άλλο χέρι κατάφερνε να σέρνει τα άλλα τέσσερα παιδιά της.

Ο πατέρας γιατρός και δήμαρχος της Λήμνου, τον άφησε με τις φασκιές ορφανό, από τον πρώτο χρόνο της ζωής του. Παιδί ακόμα μετοίκησε, οικογενειακώς από τη Λήμνο, που τους κράτησε γερούς μετά την Μικρασιατική καταστροφή, στον Πειραιά όπου σπούδασε στον πρώτο και δεύτερο βαθμό της εκπαίδευσης στην Ιωνίδειο, τότε 1^ο Γυμνάσιο Πειραιά, επέλεξε το πρακτικό τμήμα, γιατί είχε ιδιαίτερη κλήση στα θετικά μαθήματα.

Διέφυγε από το εκτελεστικό απόσπασμα της Γερμανικής κατοχής, γλύτωσε από τον θάνατο τρεις φορές σε μπλόκο και σε μάχες στον Πειραιά και στο βουνό.

Επέζησε της μεγάλης πείνας, παρότι το σκελετωμένο του κορμί δεν είχε αντοχές επιβίωσης. Χαρακτηριστικό τής πείνας που αντιμετώπισε παλικαρίσια, είναι και το διήγημά του: «Το σουσαμάκι».

Με την βοήθεια του Γάλλου φιλέλληνα Ροζέ Mιλλιέξ και της συζύγου του Τατιάνας, κατάφερε να σπουδάσει σε υψηλό επίπεδο την Γαλλική γλώσσα και να μιμηθεί τους δασκάλους του στην πνευματική δημιουργία, συγγράφοντας Λογοτεχνία, Ποίηση, Ιστορία, Τεχνοκριτική, ενώ παράλληλα δίδασκε στην ιδιωτική κι εν συνεχεία στην δημόσια εκπαίδευση. Κείμενα και ποιήματά του έχουν συμπεριληφθεί σε σχολικά βιβλία του ΟΕΔΒ (ΟΕΣΒ).

Έχουν κυκλοφορήσει πολλά βιβλία του, μερικά από τα οποία κυκλοφορούν ακόμη (ποιήματα, Ταξιδιωτικά, Ιστορία της Αντίστασης, Πειραιώτες Εικαστικοί κ.ά.) Η Νομαρχία Πειραιά με πρόταση του Νομάρχη Γιάννη Mίχα, εξέδωσε με δική της δαπάνη το βιβλίο του ΕΙΚΑΣΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ 1884-2004.

Η Γαλλική Κυβέρνηση εισηγήθηκε την παρασημoφόρησή του για την προσφορά του στα γράμματα, όχι μόνον στην Ελληνική αλλά και στην Γαλλική Γραμματεία. Τον τίμησε με το παράσημο του «Τάγματος των Ακαδημαϊκών Φοινίκων» και με το μετάλλιο της πόλης Λάνκγρ (γενέτειρα του φιλοσόφου Ντιντερό) για το βιβλίο του «Η ζωή και το έργο του Ντενί Ντιντερό» και τιμητικά αναφέρεται στην εγκυκλοπαίδεια «ΝΕΑ ΔΟΜΗ» (σελ. 42).

Τιμήθηκε από την πολιτεία και πνευματικούς – πολιτιστικούς φορείς όσο ελάχιστοι πνευματικοί δημιουργοί.

Τίμησε με το ήθος του και την προσφορά του την πατρίδα, ιδιαίτερα δε τον Πειραιά που έζησε τα περισσότερα χρόνια της ζωής του.

Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Εταιρίας Γραμμάτων & Τεχνών Πειραιά.

Βιβλία του Κώστα Θεοφάνους: Ποιήματα (1956), Ελεγείες (1958), Πειραιώτες καλλιτέχνες (χρονικό εικαστικών τεχνών στον Πειραιά, με πρόλογο του Γιάννη Χατζημανωλάκη, 1961), Σταυροί και ηλιοτρόπια (ποιήματα, 1964), Τα πρόσωπα της αυγής (ποιήματα, 1966), Φωτεινές διαβάσεις (ποιήματα, εκλογή, 1971), Παλιοί Πειραιώτες Ζωγράφοι (βιογραφικά και αισθητικά στοιχεία, 1973), Στον αστερισμό του καρκίνου (ποιήματα, 1974,1982), Ντιντερό (μυθιστορηματική βιογραφία, μετάλλιο της πόλης Λανγκρ, 1976), Έτος Πρώτο (ποιήματα, 1977), Σύγχρονοι Πειραιώτες Ζωγράφοι (βιογραφικά και αισθητικά στοιχεία, 1978), Ρουσώ και Ντιντερό (η ζωή τους και το έργο τους, με πρόλογο του Ροζέ Μιλλιέξ, 1982), Το νήμα της ψυχής μου (ποιήματα, 1984, 1987), Η Εθνική Αντίσταση στον Πειραιά, 1941-1944 (χρονικό, 1985,1996), Η Καλλιτεχνική ιστορία του Πειραιά 1884-1984. Πειραιώτες ζωγράφοι και γλύπτες (με πρόλογο του Γιάννη Χατζημανωλάκη, 1985), Χρονολόγιο. Ταξιδιωτικά και άλλα (με πρόλογο τού Ροζέ Μιλλιέξ, 1989), Ποιήματα επίκαιρα (παμφλέτο, 1989), Κύκλοι επάλληλοι (2003), Γαλλική Γραμματική και Συντακτικό (4η έκδοση), Πενήντα υποδείγματα εκθέσεων στα γαλλικά.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ: Ραϊμόν Ραντιγκέ «Φλογισμένα νιάτα» (με πρόλογο του Ροζέ Μιλλιέξ), Αντρέ Μορουά «Η ζωή του Βικτόρ Ουγκώ» (με εισαγωγή του Ροζέ Μιλλιέξ), Αντρέ Μορουά «Η ζωή της Γεωργίας Σάνδη», Μπαλζάκ «Ο εξάδελφος Πονς», Μπαλζάκ «Η εξαδέλφη Μπέτη», Ρομέν Γκαρί «Ευρωπαϊκή θητεία», Ζαν Λακουτίρ «Νάσερ», Άρθουρ Βεϊγκάλ «Κλεοπάτρα», Αντόν Τσέχωφ «Άπαντα τα θεατρικά» (3 τόμοι. Πρόλογοι Νάσου Νικόπουλου). Άντριου Τόμας «Δεν είμαστε οι πρώτοι», Πέτερ Κολοζίμο «Αστροναύτες της προϊστορίας», Μαρσέλ Μορώ «Οι πολιτισμοί και τ’ άστρα», Γκι Ταράντ «Τα αρχεία της χαμένης γνώσης», Βίκτωρ Ουγκώ «Οι εργάτες της θάλασσας», Βίκτωρ Ουγκώ «1793».

Σοφία Παυλάκου