Για γνώση και συμμόρφωση!
«Επιδημία αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου των εισηγμένων εταιριών στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών. 1,7 τρις μέσω Σοφοκλέους. Έξυπνη κάρτα για επενδυτές! Οι πρωταθλητές του Χρηματιστηρίου! Μεγάλα κέρδη! 6.840% απόδοση σε μια τετραετία!». Παρόμοιου, και ίσως πιο ελκυστικού, περιεχομένου ανακοινώσεις αναγραφόντουσαν καθημερινά ως αρθρογραφία στον τύπο και άλωναν σιγά – σιγά τους δισταγμούς και του τελευταίου Έλληνα, ως προς τις αμφιβολίες του, που δεν είχε μέχρι εκείνη τη στιγμή καταθέσει τον οβολό του και τις ελπίδες του στο νέο «ναό του χρήματος», όπως ονόμαζαν το Χρηματιστήριο το 1999. Και όμως όλοι γνωρίζουμε τι έχουμε τραβήξει από όλους εκείνους τους αθεόφοβους, που μας παραπλάνησαν και μας πήραν τις οικονομίες. Μέχρι και τα πατρογονικά σπιτάκια μας είχαμε πουλήσει για να αγοράσουμε τις ελπίδες, που όπως φάνηκε ήταν κάτι παραπάνω από παπατζίδικες και ψεύτικες. Δυστυχώς ήταν εγκληματικές όλες εκείνες οι πράξεις και κανένας δεν μας εξήγησε ποτέ γιατί χάσαμε και την τελευταία αχτίδα φωτός.
Ιστορίες επιδεινούμενης τρέλας βρισκόντουσαν διαρκώς στο προσκήνιο και καθένας ξυπνούσε και κοιμόταν σκεπτόμενος την πορεία των μετοχών που είχε αγοράσει, χαμογελώντας συνεχώς, ευρισκόμενος σε γενική ονειροπόλα διάθεση. Αναλογιζόμενος την αξιοποίηση των κερδών που θα αποκόμιζε. Αξιοποίηση που δεν ήρθε ποτέ, αφού τον είχαν βάλει και ποντάριζε ολοένα και περισσότερα.
Ακουγόντουσαν τότε μαρτυρίες για σύναψη δανείων από απλούς πολίτες, που τα χρήματα επενδύθηκαν στο Χρηματιστήριο, εφάπαξ εργαζομένων που αντί να καλύψουν βασικές ανάγκες έγιναν μετοχές, εκποιήσεις ζωτικών ακινήτων για τον ίδιο σκοπό και πολλές άλλες που μόνο το εφευρετικό δαιμόνιο του Έλληνα θα μπορούσε να ακολουθήσει. Και τελικά δεν έμεινε τίποτα! Χρέη, στάχτη και συντρίμμια. «Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη….» έπαιζαν τα ράδια και μεις χορεύαμε ένα χορό που μας αφάνιζε κυριολεκτικά.
Το Ελληνικό Χρηματιστήριο που λίγα χρόνια πριν, πιστευόταν ότι έκανε λιγότερο τζίρο από ένα περίπτερο της πλατείας Συντάγματος, είχε γίνει αεροπλάνο και πύραυλος που προσγειώθηκε ακαταλαβίστικα και καταστραφήκαμε όλοι. Ημερησίως παιζόντουσαν πάρα πολλά δις δραχμών και είχε καταντήσει ο καλύτερος αιμοδότης του κράτους, εισφέροντας αμύθητα ποσά.
Οι μετοχές άλλαζαν διαρκώς χέρια και η τιμή τους μεταβαλλόταν τόσο γρήγορα προς τα πάνω, ώστε καθίστατο από δύσκολο έως αδύνατο να τις παρακολουθήσει ο οποιοσδήποτε. Βρισκόμασταν όλοι μέσα σ’ ένα παιχνίδι που μας παράσερνε συνεχώς, ανίκανοι να ελέγξουμε τους εαυτούς μας, αφού είχαμε αποκτήσει μια αλλόκοτη συνήθεια παθιασμένου παίκτη.
Αγόραζες και πουλούσες συνεχώς το αυτό πράγμα, χωρίς να γνωρίζεις το περιεχόμενό του. Η όλη υπόθεση θύμιζε την παροιμιώδη περιπέτεια δύο χρηματιστών, που απέκτησαν πολλά κέρδη αγοράζοντας και πουλώντας ο ένας στον άλλο μία κονσέρβα. Όταν κάποια στιγμή ανοίχτηκε η κονσέρβα, αντίκρισαν έντρομοι την μηδενική πραγματικότητα. Ο ρόλος της κονσέρβας ήταν το παιχνίδι, όχι το φάγωμα.
200 χιλ, 300 χιλ, 500 χιλ, 1,2 εκατομμύρια έφτασαν οι παίχτες του Ελληνικού Χρηματιστηρίου. Όλη η Ελλάδα αγωνιούσε για τις επενδύσεις της! Δεν υπήρχε σοβαρότερο θέμα από την πορεία του Δείκτη των τιμών των μετοχών. Μέχρι και σε απάτητα μέρη είχε φτάσει η τρέλα. Αναβρασμός ανά την επικράτεια, από την μικρότερη μέχρι την μεγαλύτερη πόλη, με διαλέξεις, συνέδρια και ομιλίες ειδικών. Όλοι τόνιζαν τον υγιή ρόλο του Χρηματιστηριακού παιξίματος. Τρέξτε, παίξτε, έρχονται και τα νέα προϊόντα, μας έλεγαν. Δώστου και μας εγκλώβιζαν περισσότερο.
Ο πληθωρισμός έπεφτε, η ΟΝΕ ήταν προ των πυλών και όλα ήταν μια παγερή πραγματικότητα που μας ροκάνιζε την ψυχή. Και βέβαια πως να μην φαινόντουσαν καλά και ωραία αφού δεν υπήρχαμε για τίποτα άλλο παρά μόνο για το Χρηματιστήριο;
Το πιθανό δυσμενές ενδεχόμενο ήταν πάντως άλλο. Η κατανάλωση συρρικνωνόταν, η ανεργία ανέβαινε στα ύψη και μοιραία οι ίδιες αυτές μετοχές θα άρχιζαν να χάνουν τις αποδόσεις και τα κέρδη τους. Ας κοιτάζαμε λίγο πιο μπροστά από τα συνηθισμένα, μήπως και σώζαμε κάτι, έστω και την τελευταία στιγμή, λίγο πριν την αναταραχή που θα ξεσπούσε, όπως και έγινε, κάτι θα γινόταν. Βασικά, σε μια ευαίσθητη περιοχή όπως η δική μας, ήταν αρκετά επικίνδυνο να εξαρτάται τόσο πολύ η πολιτική και κοινωνική ζωή του τόπου από ένα και μόνο παράγοντα! Τα αποτελέσματα τα ζούμε ακόμα όλοι μας!
Γιάννης Κανατσέλης