Κάτω Κάστρο Άνδρου

Το κάστρο της Χώρας της Άνδρου ήταν από τα πιο σημαντικά κάστρα του Αιγαίου. Σήμερα, αν και παραμένει από τα πιο σημαντικά αξιοθέατα του νησιού, είναι σε μεγάλο βαθμό κατεστραμμένο.

To κάστρο ήταν κτισμένο στην ανατολική πλευρά της Άνδρου εκεί που βρίσκεται σήμερα η Χώρα. Βρισκόταν σε μια μικρή χερσόνησο (όπου το άγαλμα του ναύτη) και στο γειτονικό της νησάκι

Το κυρίως κάστρο ήταν επάνω στο νησάκι ενώ στη χερσόνησο ήταν ο οχυρωμένος μεσαιωνικός οικισμός από όπου προέκυψε η η παλιά πόλη της Άνδρου -μετά την «Οξώπορτα». Στο άκρο της χερσονήσου βρίσκεται σήμερα μεγάλη πλατεία με το άγαλμα του Αφανούς Ναύτου, που φιλοτέχνησε ο γλύπτης Μιχαήλ Τόμπρος.

Το νησάκι χωρίζεται από την χερσόνησο της Χώρας με στενή λωρίδα θάλασσας, πλάτους 2-3 μέτρων και επικοινωνεί με τη στεριά με πέτρινο γεφύρι -την καμάρα. Στην αρχή το κάστρο επικοινωνούσε με την ξηρά με κινητή γέφυρα.

Η τοποθεσία πρόσφερε φυσική οχύρωση δεδομένου ότι από τις 3 πλευρές περικλειόταν από τη θάλασσα και μόνο το δυτικό μέρος συνδέον με τη στεριά.

Η ονομασία του κάστρου είναι «Κάτω Κάστρο» προφανώς σε αντιδιαστολή με το «Απάνω Κάστρο» της Άνδρου (ή Κάστρο της Φανερωμένης). Πρέπει να διευκρινιστεί πως «Κάτω Κάστρο» (Castel Abaso) ονομάζεται ολόκληρο το κάστρο της Χώρας της Άνδρου, δηλαδή αυτό που ήταν στη χερσόνησο (με το άγαλμα του ναύτη) μαζί με το τμήμα που είναι επάνω στο νησάκι (και όχι μόνο το κάστρο στο νησάκι).

Αναφέρεται και σαν «Μέσα Κάστρο», ονομασία που επίσης προκαλεί σύγχυση, αλλά φαίνεται ότι αφορά περισσότερο το “ηπειρωτικό” τμήμα του κάστρου (ή ό,τι έχει απομείνει από αυτό).