Διεθνή και οικονομικά

Επιμέλεια: Δημήτρης Ζακοντίνος

Οι Τουρκοκύπριοι φοβούνται τον Ερντογάν

THE TIMES: (Turkish Cypriots fear the heavy hand of Erdogan)

Μια άγρια αναδρομή στη ματωμένη ιστορία της Κύπρου, μια διατριβή απέναντι στην υποκρισία της Δύσης και διασφαλίσεις ότι ο βορράς θα προχωρήσει ως πλήρως ανεξάρτητο κράτος, βάζοντας φωτιά στην ειρηνευτική διαδικασία των Ηνωμένων Εθνών με στόχο την επανένωση του νησιού ήταν η συνεισφορά του τούρκου προέδρου στην 47η επέτειο από την εισβολή στην Κύπρο, σχολιάζει η αρθρογράφος.

Η ανακοίνωσή του, ωστόσο, περί ανάπτυξης από τουρκικές εταιρείες της περίκλειστης πόλης των Βαρωσίων έχει προκαλέσει την αντίδραση του ΗΒ, των ΗΠΑ και του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ. Η ανακοίνωση αυτή αντιμετωπίζεται με σκεπτικισμό και από αρκετούς Τουρκοκύπριους, παρά το ενθουσιώδες πλήθος που εμφανίστηκε στην επετειακή παρέλαση.

Για πρώτη φορά, ο Serdar Denktas, βετεράνος Τουρκοκύπριος πολιτικός και γιος του πρώην προέδρου της βόρειας Κύπρου Rauf Denktas δεν παραβρέθηκε στην παρέλαση. Προτίμησε να απομακρυνθεί με το σκάφος του και να σκεφτεί πόσο απομακρύνεται η προοπτική της επανένωσης του νησιού. «Από τη στιγμή που ο κόσμος θα χάσει την ελπίδα του, κάποιοι θα στραφούν προς την Τουρκία, άλλοι προς την Ελλάδα. Αυτή είναι μια απώλεια για τους Τουρκοκύπριους. Όταν φύγει η γενιά μας, θα έχουμε χαθεί», σχολιάζει. «Η λύση των δύο κρατών δεν θα μας πάει μπροστά. Θα ήθελα να μας αναγνωρίσουν αλλά ξέρω ότι δεν θα γίνει.

Πρέπει να ξεκινήσουμε με μια μετριοπαθή πολιτική με τους Έλληνες, να αρχίσουμε να εργαζόμαστε από κοινού για το περιβάλλον, την υγεία και το εμπόριο υιοθετώντας την πολιτική ισότητα που είχαμε τη δεκαετία του 1960. Τα Βαρώσια θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν προς αυτή την κατεύθυνση. Αντιθέτως, τα ανοίγουν και δεν ενδιαφέρονται για τη γνώμη των άλλων. [Το άνοιγμα των Βαρωσίων σε Τούρκους επενδυτές] θα μας οδηγήσει στα όρια ενός νέου πολέμου», σχολιάζει.

Σήμερα, περίπου 30 χιλιάδες τούρκοι στρατιώτες παραμένουν στο βορρά, και αν και το κράτος αυτό δεν έχει αναγνωριστεί από κανένα άλλο κράτος πέραν της Άγκυρας, διαθέτει γραφείο εκπροσώπησης στο Λονδίνο. Για να ταξιδέψει κανείς στο Λονδίνο, πρέπει πρώτα να ταξιδέψει στην Τουρκία, ενώ τα εμπάργκο σημαίνουν ότι στο νησί επενδύουν σχεδόν κατά αποκλειστικότητα τούρκοι επενδυτές. Έχει μετατραπεί σε πρωτεύουσα του τζόγου με 27 καζίνο παρά το γεγονός ότι ο τζόγος έχει απαγορευτεί στην Τουρκία. Υπάρχουν 18 ιδιωτικά πανεπιστήμια που προσελκύουν φοιτητές από την Αφρική και τη Νοτιοανατολική Ασία. Πολλοί μάλιστα από τους άνδρες που επευφημούσαν τον Erdogan στην παρέλαση για τα 47 χρόνια της εισβολής ήταν νεαροί Πακιστανοί. Μετά το 1974, οι τούρκοι έποικοι που εγκαταστάθηκαν στο νησί κατά κύματα, έφεραν μια πιο συντηρητική, εθνικιστική κουλτούρα. Οι απόγονοί τους είναι ισάριθμοι πλέον με τους πραγματικούς Τουρκοκύπριους, σημειώνεται.

Το ελληνικό κομμάτι του νησιού δεν τα πηγαίνει πολύ καλύτερα. Η τραπεζική κρίση του 2012 ώθησε την κυβέρνηση να πουλήσει την κυπριακή υπηκοότητα σε ξένους με αντάλλαγμα επενδύσεις ύψους 250 χιλιάδων ευρώ. Το  πρόγραμμα αυτό κατέρρευσε φέτος αφού διαπιστώθηκε ότι ολιγάρχες και διεφθαρμένοι πολιτικοί από όλο τον κόσμο εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία να αγοράσουν για τον εαυτό τους ευρωπαϊκά διαβατήρια. Λέγεται πως συγγενείς του προέδρου Αναστασιάδη και μέλη της κυβέρνησής του έχουν ωφεληθεί από αυτό το πρόγραμμα.

Η αλληλεγγύη της Ρωσίας προς το νότο αυξήθηκε, κυρίως λόγω του εμφυλίου πολέμου στη Συρία. Η Ρωσία υπέγραψε συμφωνία που επιτρέπει στα πολεμικά της πλοία να ελλιμενίζονται στα κυπριακά λιμάνια, πολύ κοντά στις βρετανικές αεροπορικές βάσεις, ενώ οι Ρώσοι είναι από τους μεγαλύτερους επενδυτές στο νησί στο πλαίσιο του προγράμματος απόκτησης κυπριακής υπηκοότητας. Οι Ρώσοι με κυπριακή υπηκοότητα έχουν ιδρύσει ακόμα και πολιτικό κόμμα.

Σήμερα, υπάρχει η αίσθηση ότι χάνεται ακόμα και αυτή η εύθραυστη ισορροπία. Οι εκλογές στο νότο ενίσχυσαν τους ακραίους εθνικιστές, ενώ η διαμάχη για την ιδιοκτησία των υδρογονανθράκων της Ανατολικής Μεσογείου εντείνεται. Ακόμα και οι Τουρκοκύπριοι που αντιτίθενται στην αυξανόμενη επιρροή του Erdogan θεωρούν πως ο νότος ευθύνεται για τις παρεμβάσεις του.

«Ο Αναστασιάδης επέλεξε να παραμερίσει την πολιτική διαμάχη, να αγνοήσει τα δικαιώματα της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων στις θαλάσσιες ζώνες και να μονοπωλήσει όλες τις άδειες και συμφωνίες  για εξόρυξη υδρογονανθράκων. Οι επί μακρόν απομονωτικές πολιτικές των Ελληνοκυπρίων έναντι των Τουρκοκυπρίων και ο αποκλεισμός τους από το ενωσιακό δίκαιο συνεχίζει να έχει ως αποτέλεσμα την ολοένα αυξανόμενη εξάρτηση από την Τουρκία», σχολιάζει ο Fikri Toros, εκπρόσωπος του ρεπουμπλικανικού τουρκικού κόμματος για θέματα εξωτερικής πολιτικής, ένα εκ των δύο κομμάτων που μποϊκοτάρισαν την ομιλία Erdogan στο τουρκοκυπριακό κοινοβούλιο.

Στις εκλογές Οκτωβρίου στο βόρειο κομμάτι, ο Denktas ήταν αντίπαλος του νέου προέδρου, του εθνικιστή Ersin Tatar ο οποίος εξελέγη με τη βοήθεια του τούρκου προέδρου. Στόχος του να φρενάρει την επιρροή της Τουρκίας και να κρατήσει ζωντανή την προοπτική της επανένωσης. Βρέθηκε αντιμέτωπος με τους ισχυρούς της Άγκυρας, οι οποίοι ενίσχυσαν τον Tatar με χρήματα και ανθρώπινο κεφάλαιο. Ορισμένοι συνυποψήφιοι του όπως ο τότε πρόεδρος Mustafa Akinci έχουν κάνει λόγο ακόμα και για άσκηση πιέσεων να αποσυρθούν από την εκλογική διαμάχη, δεχόμενοι επισκέψεις από τούρκους πράκτορες.

«Μεγάλωσα λατρεύοντας την Τουρκία. Δεν ήμουν σε θέση να ασκήσω κριτική σε κανένα Τούρκο. Όταν μπήκα στην πολιτική και άρχισα να ασκώ κριτική, ο πατέρας μου θύμωνε. Αν το μέλλον της Τουρκίας είναι καλύτερο, θα έχουμε και εμείς ένα καλύτερο μέλλον, αλλά φοβάμαι ότι είμαστε ευάλωτοι. Δεν έχουμε τη δύναμη να αποφασίζουμε για τον εαυτό μας. Αισθανόμαστε την έλλειψη σεβασμού από όλο τον κόσμο. Όταν συμπεριφέρεται έτσι και η Τουρκία, αυτό μας πληγώνει», σχολιάζει ο Denktas.