Η ΚΟΙΜΗΣΙΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ.ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΜΝΟΛΟΓΙΑ
Ο ευλογημένος μήνας του έτους είναι ο Αύγουστος, γιατί η Εκκλησία μας εορτάζει το Πάσχα του καλοκαιριού.
Πάσχα σημαίνει το πέρασμα από τον θάνατον στην ζωήν.
Δεν εορτάζομεν τον θάνατον της Παναγίας, αλλά την εις ουρανούς Μετάστασίν Της. Την νίκην της ζωής επί του θανάτου. Ημέρα χαράς και αγαλλιάσεως.
Η Κοίμησις της Θεοτόκου δεν είναι η μόνη μεγαλύτερη Θεομητορική εορτή, είναι και μία από τις σπουδαιότερες εορτές του Εκκλησιαστικού έτους.
Τρεις ημέρες πριν την μετάστασίν Της, Άγγελος Κυρίου της είπε «Τάδε λέγει ο Υιός Σου. Καιρός να παραλάβω την μητέρα μου, μαζί μου, μην ταραχθείς, αλλά με ευφροσύνη δέξου το μήνυμά Μου, διότι μεταβαίνεις εις την αιώνιον ζωήν». Τότε η Παναγία πήγε στο όρος των ελαιών να προσευχηθεί και να ετοιμαστεί.
Αυτό το πανηγύρι του καλοκαιριού, θα το προσεγγίσομε μέσα από την Αγιογραφία και την Υμνολογία.
Μεγάλοι Βυζαντινοί Αγιογράφοι εφιλοτέχνησαν την εικόνα της Κοιμήσεως, ώστε με ζωντανόν τρόπον, να παρουσιάσουν τα ιερά πρόσωπα, αλλά και το Μυστήριον της Μεταστάσεως.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΕΙΚΟΝΟΣ
Η εικόνα είναι πολυπρόσωπη, Τα πρόσωπα, που δεσπόζουν είναι η Παναγία και ο Χριστός. Η Παναγία αναπαύεται στην νεκρικήν κλίνην με τα μάτια κλειστά, Αυτή που έβλεπε στον ουρανόν, τον Προαιώνιον Χριστόν. Και ο Χριστός κρατά στα χέρια του, την ψυχήν Της, σε μορφή εσπαργανωμένου βρέφους περιβαλλόμενος από τους Αποστόλους. Το Άχραντο σώμα της, κείτεται επάνω στην νεκρικήν κλίνην και δεν θα ακολουθήσει τον δρόμον της φθοράς, αλλά αθάνατον, θα μετατεθεί στην αγκάλη του Τριαδικού Θεού. Το σκήνωμα της Παναγίας περιστοιχίζουν οι δώδεκα Απόστολοι, στα πρόσωπα των οποίων είναι έκδηλη η θλίψις.
Ο Απόστολος Πέτρος κρατά θυμιατό και θυμιατίζει το κεφάλι της Θεοτόκου, το οποίον ήταν «οσμή ευωδίας πνευματικής», δηλ. η προσευχή της γινόταν δεκτή από τον Θεόν. Ο δε Απόστολος Παύλος σκύβει να ασπαστεί τα άχραντα πόδια της και Άγγελοι πλαισιώνουν τον Ιησούν, που περιβάλλεται από δόξα.
Στην εικόνα βρίσκονται τρεις εκ των τεσσάρων αρχιερέων: ο Ιάκωβος ο αδελφόθεος, ο Ιερόθεος, ο Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης και ο Τιμόθεος.
Πάνω από τον Χριστόν, έχουν ανοίξει οι πύλες του ουρανού και φαίνονται οι Άγγελοι, που ετοιμάζονται να πάρουν στα χέρια τους την ψυχήν της Παναγίας. Μετέστη στον ουρανόν και σωματικώς, για να συνδοξάζεται αιωνίως με τον Υιόν Της.
Στο βάθος της εικόνος υπάρχουν δύο κτίρια και ένα εξαπτέρυγο, που πτερουγίζει, πάνω από την δόξαν του Κυρίου και αντιπροσωπεύει τις Αγγελικές δυνάμεις, που ύμνησαν την Κοίμησιν της Παναγίας.
Στο κτίριον, που βρίσκεται δεξιά, βλέπουμε τον Άγιον Ιωάννην τον Δαμασκηνόν να κρατά έναν πάπυρον και στο αριστερό κτίριο τον Κοσμά τον Μελωδόν, είναι οι δύο Υμνογράφοι, που είχαν συνθέσει ύμνους για την Παναγίαν.
Σε πολλές εικόνες φαίνεται άγγελος να κόβει τα χέρια του Ιεφονία του Εβραίου, ο οποίος προσπαθεί να πλησιάσει το σκήνωμα της Παναγίας. Όταν όμως επίστεψεν, τα χέρια του επανήλθαν στην θέσιν τους.
Η ιερά εικόνα δείχνει, με ανάγλυφον τρόπον, το μυστήριον της Εκκλησίας, της οποίας κέντρο είναι ο Χριστός, η Παναγία, οι Απόστολοι, οι Επίσκοποι, οι Άγγελοι και οι Άγιοι.
ΥΜΝΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ
Σπουδαίοι και φωτισμένοι Υμνογράφοι έγραψαν ύμνους, για να αποδώσουν με τρόπον καλλιτεχνικόν και ποιητικόν, το γεγονός της Κοιμήσεως, μέσα από το οποίον, μας αποκαλύπτονται οι αλήθειες της Ορθοδόξου θεολογίας για το πρόσωπο της Παναγίας.
Η εκκλησιαστική ποίησις εξωραΐζει την απλή αυτήν διήγησιν.
Ο Υμνωδός φωτισμένος από το Άγιον Πνεύμα οδηγεί την καρδιά και τα χείλη του στην ψαλμωδίαν, για να υμνήσει την Αγίαν Μετάστασίν Της. Θα αναφέρομεν, λόγω περιορισμένου χώρου, μόνον το Εξαποστειλάριον, είναι ένα ζωντανό κήρυγμα: «Απόστολοι έκ περάτων συναθροισθέντες ενταύθα, Γεθσημανή το χωρίον, κηδεύσατε μου το σώμα, Συ δε Υιέ και Θεέ μου, παράλαβέ μου το πνεύμα».
Ο Υμνωδός με τα μάτια της ψυχής του, βλέπει όλους τους Αποστόλους από τα πέρατα της Οικουμένης, να συγκεντρώνονται γύρω από το νεκρικό κρεβάτι της Παναγίας και ο Κύριος να υποδέχεται την ψυχήν Της, η δε Παναγία να εισέρχεται στην αιωνιότητα.
Αγαπητοί μου Αναγνώστες, ας υμνήσομεν και ημείς με τα πλήθη των Αγγέλων, την ιεράν και ένδοξον Κοίμησίν Της, που αγίασε τον κόσμον, τον πλημμύρισε με παρηγοριά, χαρά και ελπίδα, για να μας οδηγεί στην πηγήν της ζωής, τον Σωτήρα Χριστόν. Ας την ικετεύσομεν ψάλλοντας «μη επιλάθου (ξεχάσεις) Δέσποινα, των πιστώς εορταζόντων, την Παναγίαν σου Κοίμησιν».
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΚΑΙ ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΑ