Ο ΑΚΑΘΙΣΤΟΣ ΥΜΝΟΣ

Το μεγάλο αυτό αριστούργημα της υμνολογίας, περιγράφει και εξυμνεί το μεγαλείο της Θεοτόκου και μητέρας του Θεού. Ο χαρακτήρας του Ύμνου είναι άλλοτε αφηγηματικός, άλλοτε δοξαστικός και άλλοτε θεολογικός, διότι εξυμνείται η ενανθρώπησις του Θεού, μέσω της Παναγίας. Επίσης ο χαιρετισμός του Αρχαγγέλου Γαβριήλ, «Χαίρε», προς την Θεοτόκον, είναι έκφρασις χαράς, αγαλλιάσεως, θριάμβου. Το «Χαίρε» αυτό επαναλαμβάνεται 144 φορές, στους στίχους του Ύμνου.

Έχει όμως και εθνικόν χαρακτήρα, διότι υπενθυμίζει τις ένδοξες σελίδες του  μαρτυρικού μας Έθνους.

Όταν η Κων/πολις επολιορκείτο το 626μ.Χ. από τους Άβάρους και τους Πέρσας και είχεν βρεθεί σε τραγικήν κατάστασιν, ο Πατριάρχης Σέργιος για να ενθαρρύνει τον λαόν και τον στρατόν σε αντίστασιν, πήρε την εικόνα της Παναγίας, περιέτρεχεν τα τείχη της Πόλεως, ενισχύοντας το ηθικόν τους. Ξαφνικά φοβερός ανεμοστρόβιλος προξένησεν τρικυμίαν, κατέστρεψεν τα εχθρικά πλοία και η Πόλις εσώθην. Όλοι απέδωσαν την σωτηρίαν τους, εις την Υπεραγίαν Θεοτόκον. Λαός και κλήρος συγκεντρώθηκε στον Ναόν της Παναγίας των Βλαχερνών, ψάλλοντες όρθιοι τον ύμνον αυτόν προς τιμήν της Παναγίας,

Πιθανόν ο Ύμνος να είχεν συντεθεί νωρίτερα, για άλλα παρόμοια γεγονότα και πολιορκίες και εκείνο το βράδυ έψαλλαν τα νικητήρια προς τιμήν της Υπερμάχου Στρατηγού, της Παναγίας.

Είναι ένα ξεχείλισμα ευγνωμοσύνης και αγάπης του Ορθοδόξου λαού, αφιερωμένο στην Θεοτόκον, η οποία προστρέχει στον  άνθρωπον, όταν Την επικαλεστεί. Η χρήσις πολλών κοσμητικών επιθέτων, γίνεται για να τονιστούν τα χαρίσματά Της

Ο Ακάθιστος Ύμνος ψάλλεται σε όλους τους Ναούς, τις πέντε πρώτες Παρασκευές, της Μ. Τεσσαρακοστής τμηματικά και την πέμπτην ολόκληρος.

Όλοι οι ορθόδοξοι Χριστιανοί, τις ημέρες αυτές, ενωμένοι ψάλλουν χαρμόσυνα τον  Ακάθιστον Ύμνον. Τιμούν την Παναγίαν αισθάνονται, ότι βρίσκονται πιο κοντά στο πρόσωπόν Της και δοξάζουν τον Υιόν Της, για το έργον της σωτηρίας του κόσμου.

Η ευλάβεια της Εκκλησίας προς την Αειπάρθενον, εκφράζεται με αναρίθμητους ύμνους, γιορτές, εικόνες, ναούς. Τιμήθηκε με την μοναδικήν ευλογία, για την αγιότητά Της και έγινε μητέρα του Θεού και μητέρα όλων των Χριστιανών, γι αυτό όλοι οι Πατέρες της Εκκλησίας Την έχουν υμνήσει.

Ό Άγιος Κοσμάς ο Μελωδός, αποκαλεί την Παναγίαν «Τιμιωτέραν των Χερουβείμ και ενδοξοτέραν ασυγκρίτως των Σεραφείμ…». Δεν είναι σχήμα λόγου, ούτε λυρική έξαρσις. Η Παναγία είναι ανώτερη από τις ασώματες  αγγελικές υπάρξεις, διότι αυτές δεν θα μπορούσαν να προσφέρουν σώμα, για την πραγματοποίησιν του μυστηρίου της Σαρκώσεως. Η Παναγία, λόγω της αγιότητός Της, γίνεται συνεργός του Θεού, στο σχέδιον της σωτηρίας.

Ο Άγιος Επιφάνιος Κύπρου λέγει, «τι να είπω και τι να λαλήσω, περί της σεμνής και Αγίας Παρθένου; Ομιλεί ο εξ ουρανού Αρχάγγελος, την Παρθένον ασπάζεται, λέγοντας: «Χαίρε Κεχαριτωμένη, ο Κύριος με τα Σου».

Στο πρόσωπον της Παναγίας δεν τιμούμεν απλώς την Παρθένον από την Ναζαρέτ, αλλά την  Αειπάρθενον Θεοτόκον. Στις ορθόδοξες Εκκλησίες, σε όλες τις εικόνες, η Παναγία εικονίζεται, μαζί με τον Χριστόν.

Οι Πατέρες της Εκκλησίας θέλουν να την υμνήσουν, αλλά καταλαμβάνονται  από φόβο, δέος, απορία, αμηχανία για να Την προσεγγίσουν. Ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός Την ονομάζει «ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ».

Υπάρχουν πάμπολλα πεζά εγκωμιαστικά κείμενα, ομιλίες, λόγοι, γραμμένα από αγίους φωτισμένους νόες, θα χρειαζόταν πολύς χρόνος, για να τους μνημονεύσει κανείς. Αλλά Αυτός, που είναι πραγματικός θεοτοκόφιλος συγγραφεύς, είναι ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης. Είναι αμέτρητα τα έργα Του προς την Παναγίαν.  Επιγραμματικά θα αναφέρομεν ένα ελάχιστον δείγμα.

«Το όνομα της Υπέραγνης Μητέρας του Χριστού, είναι πανσέβαστον, κεχαριτωμένον και συμβολίζει το πέλαγος της θεϊκής της ευσπλαχνίας. Για τα μεγαλεία, που Της εχάρισεν ο Θεός, Τον ευχαριστούσε διαρκώς, μετά την Πεντηκοστήν, με προσευχές, νηστείες, γονυκλισίες και κατά τον Άγιον Γρηγόριον Παλαμά, οι πλάκες, πάνω στις οποίες γονάτιζε βαθούλωναν».

Αγαπητοί μου Αναγνώστες, ας υμνήσομεν την Παναγία, με το «Χαίρε» του Αρχαγγέλου Γαβριήλ «Χαίρε αστήρ εμφαίνων τον Ήλιον. Χαίρε γαστήρ ενθέου σαρκώσεως».

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΚΑΙ ΚΑΛΗ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ

Μαρία Τσακανίκα