ΤΟ ΕΝ ΦΡΕΑΤΤΟΙ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ

Το ανώτατο δικαστήριο της Αρχαίας Αθήνας, ο Άρειος Πάγος, που εξεδίκαζε φόνιες δίκες, περιελάμβανε τρία επιμέρους τμήματα:

α. Το ἐπὶ Παλλαδίῳ  που δίκαζε υποθέσεις φόνου εξ αμελείας και ηθικής αυτουργίας.

β. Το ἐπὶ Δελφινίῳ, που δίκαζε όσους διέπραξαν φόνο δικαιολογημένο και

γ. Το ἐν Φρεαττοῖ (μόνο στη δοτική από τη λέξη Φρεαττώ,η) – Δημοσθ. 645, 26, Αριστ. Πολιτ. 4, 16, στον Πειραιά, στη μεσημβρινοανατολική ακτή της Πειραϊκής χερσονήσου, στον ορμίσκο της Φρεαττύος (από την ύπαρξη πολλών φρεάτων, με ιαματικά νερά), κοντά στο λιμένα της Ζέας (Βλ. Χρήστου Θ. Πανάγου, O Πειραιάς. Οικονομική και ιστορική έρευνα).

Το εν Πειραιεί δικαστήριο λειτουργούσε με διαδικασίες ιδιόρρυθμες που ξενίζουν σήμερα. Οι εφέτες δίκαζαν εκείνους που, εξόριστοι προσωρινά, για εξ αμελείας φόνο, είχαν διαπράξει, κατά τη διάρκεια της εξορίας τους, νέο φόνο εκ προμελέτης. Ο κατηγορούμενος, επειδή ήταν ακόμη μιασμένος και απαγορευόταν να αποβιβαστεί στο έδαφος της Αττικής, υπεράσπιζε τον εαυτό του, απολογούμενος όρθιος, μέσα από μια λέμβο, ενώπιον των δικαστών οι οποίοι συνεδρίαζαν, καθισμένοι σε έδρανα, στην ακτή. Σε διακρινόμενα σήμερα λείψανα βαθμίδων υποτίθεται ότι αποβιβαζόταν στην ξηρά ο αθωούμενος από το δικαστήριο, κρινόμενος, όμως, ένοχος καταδικαζόταν σε αειφυγία.

Ο Παυσανίας αναφέρει (Αττικά, 28, 12) ότι πρώτος ο Τεύκρος ο Σαλαμίνιος απολογήθηκε προς τον πατέρα του Τελαμώνα, πως δεν ενέχονταν για το θάνατο του αδελφού του Αίαντα στην Τροία… μηδὲν ἐς τὸν Αἴαντος θάνατον εἰργάσθαι (Δημ. Κατὰ Αριστοκρ. 77-79).

Ο Τεύκρος δεν έγινε πιστευτός και κατέφυγε, σύμφωνα με χρηστό του Απόλλωνα, ἐς γῆν ἐναλίαν Κύπρον, όπου ίδρυσε την εκεί Σαλαμίνα (Ευριπ. Ελένη, 148-150).

Αναστάσιος Αγγ. Στέφος, δ.φ.

Αντιπρόεδρος Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων