Γνωρίζοντας την Ελλάδα..Εντυπωσιακά σπήλαια
- Σπήλαιο Περάματος
Βρίσκεται μόλις 5 χλμ. από το κέντρο της πόλης των Ιωαννίνων, στο δρόμο για Μέτσοβο, στο ομώνυμο προάστιο Πέραμα, επάνω στο λόφο Γορίτσα. Τα πόδια του λούζει η λίμνη Παμβώτιδα Ιωαννίνων, που έγινε ξακουστή με το θρύλο της Κυρά – Φροσύνης και του Αλή Πασά, και είναι το πιο μεγάλο σε έκταση σπήλαιο στην Ελλάδα με 4,8 στρέμματα και το 6ο σε μήκος διαδρόμων με 1.700 μέτρα
Το Σπήλαιο Περάματος είναι γεωλογικά συνδεδεμένο με την παρουσία και την εξέλιξη τής λίμνης Παμβώτιδας. Χρονολογείται περίπου στα 1.500.000 χρόνια και είναι τμήμα κοίτης ποταμού, όταν τα νερά της λίμνης Παμβώτιδας κάλυπταν όλο το λεκανοπέδιο τής πόλης των Ιωαννίνων και ο λόφος Γκορίτσα ήταν μια νησίδα.
Οι πρώτες σύγχρονες αναφορές για την ύπαρξη του Σπηλαίου χρονολογούνται από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν οι κάτοικοι τού Περάματος έβρισκαν καταφύγιο κατά τους βομβαρδισμούς.
Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, και μετά το τέλος του, φωτογραφήθηκε για πρώτη φορά από τον Κωνσταντίνο Κασβίκη, γυμναστή και ερασιτέχνη σπηλαιολόγο. Η συστηματική εξερεύνηση και χαρτογράφησή του ξεκίνησε από τον Ιωάννη και την Άννα Πετροχείλου (ιδρυτές της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας).
Ανήκει στα ασβεστολιθικά σπήλαια και διαθέτει 19 είδη σταλακτιτών και σταλαγμιτών, αριθμό εξαιρετικά μεγάλο.
Αποτελείται από πολλές διαδοχικές αίθουσες και διαδρόμους στολισμένους με σταλακτίτες, σταλαγμίτες, κουρτίνες και εντυπωσιακές κολώνες σε θαυμάσια συμπλέγματα. Το 1956 βρέθηκαν απολιθωμένα δόντια και οστά της αρκούδας των σπηλαίων.
Καταλαμβάνει έκταση 14.800 τ.μ. και η τουριστική διαδρομή είναι συνολικά 1.100 μέτρα. Η θερμοκρασία τού εσωτερικού χώρου είναι 18°C, ενώ η υγρασία φτάνει το 100%.
- Το Σπήλαιο των Λιμνών
Το «Σπήλαιο των Λιμνών» βρίσκεται κοντά στο χωριό Καστριά του Δήμου Λευκασίου Αχαΐας, επί του επαρχιακού δρόμου Πατρών – Καλαβρύτων – Κλειτορίας – Τριπόλεως. Απέχει μόλις 17 χλμ. από τα Καλάβρυτα και 9 χλμ. από την Κλειτορία.
Το σπήλαιο είναι ένα σπάνιο δημιούργημα της φύσης. Εκτός από τους λαβυρινθώδεις διαδρόμους, τις μυστηριώδεις στοές και τους παράξενους σταλακτιτικούς σχηματισμούς του, έχει κάτι αποκλειστικά δικό του: τις αλλεπάλληλες κλιμακωτές λίμνες (εκτείνονται σε τρεις ορόφους), που το καθιστούν μοναδικό στο είδος του στον κόσμο! Το αξιοποιημένο μήκος του σπηλαίου προς το παρόν ανέρχεται σε 500 μέτρα.
Ο επισκέπτης μπαίνει στο σπήλαιο από τεχνητή σήραγγα, που καταλήγει κατ’ ευθείαν στο δεύτερο όροφο. Οι διαστάσεις του τμήματος αυτού προκαλούν δέος, έκσταση και θαυμασμό. Η διάβαση των λιμνών γίνεται από υπερυψωμένες τεχνητές γέφυρες. Στον κάτω όροφο του σπηλαίου βρέθηκαν απολιθωμένα οστά ανθρώπου και διαφόρων ζώων, μεταξύ των οποίων και ιπποπόταμου. Το τμήμα αυτό προορίζεται για βιοσπηλαιολογικό εργαστήριο διεθνούς προβολής.
- Σπήλαιο Πηγών Αγγίτη
Το σπήλαιο βρίσκεται στο νομό Δράμας στο δήμο Προσοτσάνης, κοντά στο χωριό Κοκκινόγεια, σε τοποθεσία κατάφυτη από πλατάνια.
Είναι ένα από τα ελάχιστα στην Ελλάδα που διασχίζεται από ποτάμι (Αγγίτη). Πρόκειται για το δεύτερο μεγαλύτερο σε μήκος σπήλαιο της χώρας, μετά το σπήλαιο Δυρού, με μήκος 13 χλμ. και υψομετρική διαφορά 400 μέτρα. Έχει εξερευνηθεί σε βάθος 8,5 χλμ. από ομάδα Γάλλων σπηλαιολόγων.
Από αυτά, περίπου 2,5 χλμ. είναι προσπελάσιμα, ενώ επισκέψιμα είναι τα πρώτα 500 μέτρα. Μέσα στο σπήλαιο με σταθερή θερμοκρασία 17ο C, στο διάκοσμό του κυριαρχούν οι λευκοί και ερυθρόμορφοι σταλακτίτες διαφόρων μορφών.
Το σπήλαιο λέγεται και Μααρά, ονομασία η ετυμολογία της οποίας είναι είτε από τα αραβικά και σημαίνει μικρό σπήλαιο είτε από τα εβραϊκά που σημαίνει νερό από το βουνό. Στην περιοχή, η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως σημαντικά ευρήματα παλαιολιθικά και παλαιοντολογικά, καθώς και ένα χαυλιόδοντα από μαμούθ, που φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Δράμας.
Στην έξοδο του ποταμού (είσοδος του σπηλαίου) υπάρχει υδροτροχός που λειτουργούσε από την τουρκοκρατία, για την ύδρευση των γύρω οικισμών. Το σύστημα τροχών κάλυψε τις ανάγκες υδροδότησης της περιοχής μέχρι και τα μέσα του 20ου αιώνα. Στο σπήλαιο έχουν βρεθεί μοναδικά είδη ψαριών, όπως η μπριάνα και το τυλινάρι και ένα μοναδικό είδος ημιδιάφανης πετροκαραβίδας.
- Το Σπήλαιο της Αλιστράτης
Κάτι πρέπει να.. έχει η Προσοτσάνη κι είναι γεμάτη σπήλαια. Εκεί βρίσκεται και το σπήλαιο της Αλιστράτης, και είναι ένα από τα μεγαλύτερα σπήλαια της Ευρώπης.
Ο πλούσιος διάκοσμός του περιλαμβάνει, εκτός από τεράστιους σταλακτίτες και σταλαγμίτες σε διάφορους χρωματισμούς και τους σπάνιους εκκεντρίτες. Οι εκκεντρίτες ή ελικτίτες είναι σπάνιοι σχηματισμοί που δημιουργούνται «αψηφώντας» τους νόμους της βαρύτητας και ακολουθώντας ακανόνιστες πορείες. Κύριο χαρακτηριστικό του εν λόγω σπηλαίου – που το κάνει και μοναδικό στον ελληνικό χώρο – η πολύ μεγάλη ποικιλία εκκεντριτών.
Χαρακτηρίζεται επίσης, από τους μοναδικούς μικροσκοπικούς οργανισμούς (3 χιλστ.) που απαντώνται εντός του, όπως η Alistratia Beroni, ένα μοναδικό είδος ισοπόδου. Οι επισκέψιμοι διάδρομοι έχουν μήκος 3 χλμ. περίπου. Το σπήλαιο ανήκει στο δίκτυο σπηλαίων του φαραγγιού του ποταμού Αγγίτη μαζί με άλλα τέσσερα γνωστά σπήλαια. Το σπήλαιο Αλιστράτης απέχει 6 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της κωμόπολης της Αλιστράτης Σερρών, στη θέση “Πετρωτό” και είναι προσβάσιμο τόσο από την Δράμα και την Καβάλα, όσο και από τη Θεσσαλονίκη (μέσω Σερρών ή Ασπροβάλτας). Έχει αξιοποιηθεί και είναι επισκέψιμο από το 1998.
- Το Σπήλαιο του Αγίου Γάλακτος -Χίος
Το Σπήλαιο του Αγίου Γάλακτος είναι ένα από τα δύο επισκέψιμα σπήλαια της Χίου (το άλλο είναι αυτό των Ολύμπων). Πρόκειται ουσιαστικά για δύο σπήλαια, το ένα πάνω από το άλλο. Το κατώτερο εκτείνεται σε μεγάλη έκταση και έχει σημαντικό λιθωματικό διάκοσμο. Το από πάνω είναι αβαθές και στο στόμιό του είναι κτισμένο το εκκλησάκι της Αγιογαλούσαινας.
Ο επισκέπτης, στη διαδρομή του σπηλαίου θα συναντήσει θάλαμους και διαμερίσματα, στολισμένα με σταλακτικά συμπλέγματα, που είναι πολύ εντυπωσιακά.
Μορφολογικά, πρόκεται για έναν επιμήκη διάδρομο μήκους 220μ. που σχηματίζει μαιάνδρους ενώ τοπικά διευρύνεται δημιουργώντας ευρύχωρες αίθουσες και δαιδαλώδεις θαλάμους. Εξώστες, παράθυρα, γέφυρες και λαγούμια συγκαταλέγονται στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του. Η υγρασία και η σταγονορροή είναι έντονες ενώ η θερμοκρασία μεταβάλλεται.
Η ανασκαφική έρευνα που διενεργήθηκε στα δύο κατώτερα σπήλαια, το 1938 από τη Βρετανική Αρχαιολογική Σχολή και το 2004 από την Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας – Σπηλαιολογίας, έφερε στο φως σημαντικά ευρήματα που χρονολογούνται από τη Μέση και Νεότερη Νεολιθική περίοδο (6η και 5η χιλιετία π.Χ.). Στο σπήλαιο περιέχονταν επίσης σποραδικά κατάλοιπα όλων των μεταγενέστερων περιόδων. Άφθονα είναι επίσης τα διατροφικά κατάλοιπα, κυρίως οστά ζώων, ψαριών και κογχύλια.
Αξίζει να σημειωθεί και η ανεύρεση οστών από αρκούδες, λεοπαρδάλεις, αγριόχοιρους και ζαρκάδια, ζώα που έχουν εξαφανιστεί πλέον από το νησί.