ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΑΘΕΟΔΩΡΗ. Ο δάσκαλος του Αϊνστάιν

Ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρής ήταν Έλληνας μαθηματικός, ένας από τους κορυφαίους της εποχής του, με διεθνή αναγνώριση. Γεννήθηκε στο Βερολίνο στις 13 Σεπτεμβρίου 1873, όπου ο πατέρας του, Στέφανος Καραθεοδωρής, ήταν πρεσβευτής της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με καταγωγή από το παλιό Μποσνοχώρι (σήμερα η Νέα Βύσσα Νομού Έβρου). Παρά το γεγονός ότι μεγάλωσε και σπούδασε στο εξωτερικό, η ανατροφή του ήταν ελληνοχριστιανική.

Από μικρό παιδί μιλούσε ελληνικά και γαλλικά και προτού συμπληρώσει τα εφηβικά του χρόνια μιλούσε τουρκικά και γερμανικά. Την περίοδο 1883-85 ο μικρός Κωνσταντίνος πήγε στη Σχολή της Ριβιέρας και του Σαν Ρέμο. Τον επόμενο χρόνο πήγε στο γυμνάσιο Ατενέ Ρουαγιάλ ντ’ ιξέλ των Βρυξελλών. Και ήταν εκεί, προσπαθώντας να λύσει ασκήσεις γεωμετρίας, που συνειδητοποίησε την κλίση του στα μαθηματικά. Τα δύο συνεχόμενα πρώτα βραβεία που κέρδισε στους ετήσιους διαγωνισμούς μαθηματικών μεταξύ σχολείων πιστοποίησαν απλώς το μεγάλο ταλέντο του. Από το ίδιο γυμνάσιο πήρε και το απολυτήριο του 1891.

Έχοντας κλίση στα μαθηματικά, σπούδασε από το 1891 έως το 1895 Πολιτικός Μηχανικός στη Στρατιωτική Σχολή των Βρυξελλών. Το 1900 πήρε την απόφαση να σπουδάσει μαθηματικά και αναδεικνύεται γρήγορα σε κορυφαίο μαθηματικό αποκτώντας σημαίνουσα θέση στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα. Συνεργάστηκε με πολλούς σημαντικούς συναδέλφους, με κυριότερο τον Albert Einstein, ο οποίος είχε εκδηλώσει δημοσίως τον σεβασμό του και την εκτίμησή του στο πρόσωπο του, θεωρώντας τον Δάσκαλο. Τον Ιούνιο του 1900 πήρε τη μεγάλη απόφαση να γυρίσει στο Βερολίνο για να σπουδάσει μαθηματικά. Οκτώ χρόνια αργότερα, σε ηλικία 35 ετών, παντρεύτηκε στην Κωνσταντινούπολη την 24χρονη τότε Ευφροσύνη, το γένος Καραθεοδωρή, που ήταν (όπως είναι ευνόητο) μακρινή συγγενής του. Μαζί της απέκτησε δύο παιδιά, τη Δέσποινα και τον Στέφανο.

Ο μεγάλος μαθηματικός Κ.Καραθεοδωρής, υπήρξε καθηγητής σε τέσσερα γερμανικά πανεπιστήμια καθώς και στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο, ενώ ανέλαβε κατ’ εντολήν του Βενιζέλου να οργανώσει το Πανεπιστήμιο της Ιωνίας στη Σμύρνη, των Αθηνών και της Θεσσαλονίκης. Το επιστημονικό έργο του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή δεν περιορίστηκε μόνο στα μαθηματικά αλλά επεκτάθηκε στους τομείς της φυσικής και της αρχαιολογίας. Οι αρχαιολογικές μελέτες του αναφέρονται σε κατασκευές της αρχαίας Ελλάδας και της αρχαίας Αιγύπτου (σε ναούς, σε πυραμίδες, σε αρδευτικά έργα κτλ.). Ο Καραθεοδωρής έγραψε περίπου 232 εργασίες, από τις οποίες δημοσιεύθηκαν οι 165. Όλες οι εργασίες του είναι θεμελιώδεις έρευνες εξαιρετικής εμπνεύσεως, οι οποίες τον αναδεικνύουν ρυμοτόμο της μαθηματικής διανοήσεως.

Η παγκόσμια μαθηματική κοινότητα θρήνησε την απώλεια του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή στις 2 Φεβρουαρίου 1950. Μαζί της θρήνησε και ο πνευματικός κόσμος της Ελλάδας και της Γερμανίας αφού και οι δύο τον θεωρούσαν τον καλύτερο εκπρόσωπό τους.

Το Μουσείο Καραθεοδωρή ιδρύθηκε και λειτουργεί στην Κομοτηνή και εκεί εκτίθενται βιβλία, χειρόγραφες επιστολές από και προς τους Einstein, Rosenthal, Kneser, αυθεντικά έγγραφα, φωτογραφίες της οικογένειας Καραθεοδωρή κ.α. Επίσης, στην πόλη της Κομοτηνής έχει στηθεί ανδριάντας του.

Ο Αναπτυξιακός Οργανισμός «Κ. ΚΑΡΑΘΕΟΔΩΡΗ Α.Ε.» πήρε το όνομά του από τον μεγάλο μαθηματικό τιμής ένεκεν.

Στέλιος Βέργος

Εκπαιδευτικός