Ο Μήνας Οκτώβριος Καλό μήνα σε όλους
Ο Μήνας Οκτώβριος έχει αρκετές εορτές, μεταξύ αυτών δεσπόζει η μεγάλη εορτή του Αγίου Δημητρίου, αλλά και η εθνική μας εορτή της 28ης Οκτωβρίου.
Η 1η Οκτωβρίου είναι μεγάλη εορτή για τους ιεροψάλτας. Εορτάζει η Εκκλησία μας τον μεγάλο μαΐστορα της μουσικής, τον ποιητήν των κοντακίων και μελοποιό, Ιωάννη Κουκουζέλη.
Γεννήθηκε στο Δυρράχιο το 1280 από πτωχή και αγροτική οικογένεια. Είχε εξαιρετική φωνή, ήταν αγγελόφωνος, καλλικέλαδος και για τον λόγον αυτόν, πήγε να σπουδάσει στην αυτοκρατορική σχολή, της Κων/πόλεως. Ο αυτοκράτορας θαύμασε την γλυκυτάτη φωνή του, τις γνώσεις του και τον διόρισε αρχιμουσικό των αυτοκρατορικών ψαλτών. Τα πρώτα χρόνια των σπουδών του ήτο δύσκολα.
Θεωρείται ως ο δεύτερος μεγαλύτερος μελοποιός μετά τον Ιωάννη τον Δαμασκηνόν. Άφησε μεγάλο έργο, αν και ήτο ορφανός, και πτωχός, ήτο αφοσιωμένος στον Θεόν, ο οποίος τον φώτιζε και τον καθοδηγούσε. Η φωνή του γλυκυτάτη, πήγε στην Κων/πολη για να σπουδάσει στην αυτοκρατορική σχολή. Σε λίγο καιρό όμως η φήμη του εξαπλώθηκε και πλήθος μαθητών έρχονταν κοντά του, για να διδαχθούν την ιερά επιστήμη της μουσικής.
Να σκεφθεί κανείς ότι ήταν τόσο πτωχός, ακόμη και το όνομά του προέρχεται από την τροφή του. Κάθε ημέρα έτρωγε μπιζέλια, που τα έλεγαν «κουκία και ζέλια», εξ΄ ου και το όνομά του Κουκουζέλης.
Αργότερα επήγε στην μονή της Αγίας Λαύρας, όπου εκάρη μοναχός. Ζούσε στο κελί του και τις Κυριακές, έψαλλε στο ναό με τους άλλους ψάλτες. Ο Ιωάννης δεν προσπαθούσε να εντυπωσιάσει τους πιστούς, κάνοντας επίδειξη των φωνητικών του ικανοτήτων, αλλά να τους προκαλέσει κατάνυξη και διάθεση για προσευχή. Τις υπόλοιπες ημέρες της εβδομάδες, τον εδιόρισαν ποιμένα των τράγων της μονής. Υπάκουος, όπως πάντα, ανέλαβε και τον ρόλον αυτόν. Να πηγαίνει τα ζώα για βοσκή. Όταν όμως επέστρεφε το απόγευμα από την βοσκή, τα ζώα ήτο νηστικά. Έτσι αποφάσισαν να τον παρακολουθήσουν. Πραγματικά ένας μοναχός τον παρακολούθησε και είδε ένα απίστευτο γεγονός. Όταν τα ζώα έβοσκαν, ό Κουκουζέλης άρχισε να ψάλλει, ύμνους στον Θεόν. Τότε τα ζώα σταματούσαν να τρώγουν και άκουγαν με προσοχή την γλυκυτάτη του φωνή και την παναρμόνια μελωδία του. Όταν σταματούσε να ψάλλει, άρχιζαν πάλι να τρώγουν.
Κατά την εκκλησιαστικήν παράδοσιν αναφέρεται ένα παράδοξον γεγονός: «Μίαν Μ. Εβδομάδα, κατά την ώραν, που εψάλλετο ο Ακάθιστος ύμνος, στο τέλος του κανόνα, ο Ιωάννης αποκοιμήθηκε στο στασίδι του, κουρασμένος από την αγρυπνία. Εκεί είδε όραμα την Παναγία, ότι ήλθε και του έδωσε ένα χρυσό νόμισμα, επειδή είχε ψάλλει κατανυκτικά. τον ύμνο της. Αμέσως εξύπνησε και βρήκε στο χέρι του το δώρο της Παναγίας. Αυτό το χρυσό νόμισμα το έκοψαν στα δύο, το ένα βρίσκεται στον Ναόν της Λαύρας και το άλλο στην Ρωσία. Το γεγονός αυτό αναφέρεται και στο Απολυτίκιον της εορτής.
Από τότε ο Ιωάννης υπεραύξησε τον ζήλον του προς την ψαλμωδία της. Έψαλε στο ναό καθημερινά, υμνώντας την Μητέρα του Κυρίου μέχρι τον θάνατόν του.
Ο εορτάζων Άγιος άφησε πολλά μουσικά χειρόγραφα, τα οποία φυλάσσονται σε βιβλιοθήκες της Κων/πολεως, Θες/νίκης και άλλων πόλεων.
Συνέγραψε θεωρητικόν έργον περί Μουσικής τέχνης και βιβλίο με μουσικά σημεία που περιέχει εκκλησιαστικά άσματα.
Απεβίωσε ειρηνικά και ετάφη στο κελί του.
Στο μοναστήρι της Μεγίστης Λαύρας φυλάσσεται εικόνα του, που τον παρουσιάζει περικυκλωμένο με τα μουσικά του σύμβολα.
Μετά τον οσιακό του βίο, η Ορθόδοξη Εκκλησία τον ανεκήρυξε Άγιον. Τιμάται και εορτάζεται την 1ην Οκτωβρίου. Είναι προστάτης του Ιεροψαλτικού κόσμου. Αγαπητοί μου Αναγνώστες, ας ψάλλομεν νοερά το Απολυτίκιον του Αγίου.
«Η ηδύφωνος χάρις Πάτερ της γλώττης σου, ευφραίνει την Εκκλησία Χριστού, Συ γαρ ένθους υμνωδός ώφθης μακάριε. Όθεν νομίσματι χρυσώ, σε ημείψατο λαμπρώς, η Άχραντος Θεοτόκος, ην Ιωάννη δυσώπει, ελεηθήναι τας ψυχάς ημών».
Χρόνια Πολλά. Ο Άγιος Βοήθεια πάντων ημών.
Mαρία Τσακανίκα