Διατροφή και Υγεία..Επιμέλεια: Νάνσυ Κουτσουμπού

Μελισσόχορτο

Το μελισσόχορτο, συναντάται συχνά και ως μελισσοβότανο, αγριομέλισσα ή κιτροβάλσαμο, είναι ένα από τα πιο δημοφιλή βότανα που χρησιμοποιείται εδώ και χρόνια από πολλούς πολιτισμούς, λόγω των θεραπευτικών του ιδιοτήτων. Το μελισσοβότανο έχει μικρά ροζ ή λευκά άνθη και τα φύλλα του απελευθερώνουν ένα ανεπαίσθητο άρωμα λεμονιού, ενώ προσελκύει έντονα τις μέλισσες. Θεωρείται ότι είναι θεραπευτικό όπως και το μέλι και πως δρα υπέρ της μακροζωίας.

Το μελισσόχορτο περιέχει πολυφαινόλες, αντιοξειδωτικές ενώσεις που καταπολεμούν βακτήρια, τανίνες που αποτρέπουν τις κυτταρικές οξειδώσεις, τερπένια, μια κατηγορία φυσικών προϊόντων που έχουν προστατευτικό ρόλο για τον οργανισμό και ευγενόλη, ένα αρωματικό έλαιο που βοηθά στην ανακούφιση του πόνου των τραυματισμών.

Το μελισσόχορτο χρησιμοποιείται συχνά με μορφή εκχυλίσματος ή αφεψήματος. Έχει παρατηρηθεί ότι έχει αγχολυτική δράση και ήπιες καταπραϋντικές ιδιότητες. Επίσης είναι αποτελεσματικό στη μείωση της έντασης, του άγχους και του στρες, μειώνοντας έτσι τα συμπτώματα κατάθλιψης. Τα αφεψήματα από μελισσόχορτο επιδρούν θετικά στην διάθεση προκαλώντας ευεξία και ενισχύουν την πνευματική απόδοση. Συνδυάζεται συχνά με λεβάντα ή τίλιο.

Λόγω των πολυφαινολών και τανινών που περιέχει, βοηθά στην καταπολέμηση παθογόνων βακτηρίων που προκαλούν μολύνσεις. Επίσης έχει υψηλή αντιοξειδωτική δράση, μειώνοντας έτσι το οξειδωτικό στρες που προκαλείται από περιβαλλοντικούς παράγοντες.

Το μελισσόχορτο λόγω των καταπραϋντικών ιδιοτήτων του, αποτελεί ένα πολύ καλό χωνευτικό, που καταπολεμά τον μετεωρισμό. Προτείνεται τόσο σε ενήλικες όσο και σε παιδιά για τις καταπραϋντικές του ιδιότητες σχετικά με προβλήματα όπως η δυσπεψία, οι κολικοί, οι κράμπες στο στομάχι και διάφορα άλλα προβλήματα του πεπτικού συστήματος που επιδεινώνονται με το άγχος. Για τα πεπτικά προβλήματα μπορεί να συνδυαστεί με χαμομήλι, λυκίσκο και σπειραία.

Τέλος, έχει αντιβιοτική δράση, βοηθά στη δυσμηνόρροια, ανακουφίζει από τα συμπτώματα του πονοκεφάλου και του πυρετού, αντιμετωπίζει τον έρπητα του στόματος και τα συμπτώματα του άσθματος και της βρογχίτιδας.

Το μελισσόχορτο μπορεί να καταναλωθεί και να χρησιμοποιηθεί με ποικίλους τρόπους. Οι τρόποι κατανάλωσής του είναι:

Αφέψημα: Η παρασκευή του γίνεται με ένα κουταλάκι βοτάνου για ένα φλιτζάνι τσαγιού και βράσιμο για 10-15 λεπτά. Μπορεί να καταναλωθεί σκέτο ή να προστεθεί μέλι.

Εμβαπτιζόμενο: Η παρασκευή του γίνεται με ένα φακελάκι από το βότανο σε ένα φλιτζάνι τσαγιού για 3-5 λεπτά. Μπορεί να καταναλωθεί σκέτο, να προστεθεί μέλι ή λεμόνι.

Εκχύλισμα: Η παρασκευή του γίνεται τοποθετώντας ένα φίλτρο στην καφετιέρα και ένα κουτάκι βοτάνου για κάθε φλιτζάνι τσαγιού. Μετά το σερβίρισμα μπορεί να καταναλωθεί σκέτο ή με πρόσθετο μέλι.

Εκτός από ρόφημα το μελισσόχορτο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πληγές στο δέρμα με δύο διαφορετικούς τρόπους.

Βάμμα: Για την παρασκευή του βάμματος χρειάζεται ένα βάζο το οποίο θα γεμίσει κατά 3/4 με το βότανο και μέχρι πάνω με αλκοόλη. Ύστερα πρέπει να τοποθετηθεί σε ένα σκοτεινό μέρος για 2 εβδομάδες και να ανακινείται ανά μερικές ημέρες. Τέλος πρέπει να στραγγιστεί καλά και να φυλάσσεται σε δροσερό και σκιερό μέρος.

Λοσιόν: Ο τρόπος παρασκευής είναι όπως και στο αφέψημα, όμως χρησιμοποιείται για εξωτερική χρήση, με απαλό μασάζ στην περιοχή που χρειάζεται ίαση. Η λοσιόν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για εκζέματα και άλλες παθήσεις του δέρματος ή του τριχωτού της κεφαλής.

Τέλος, το μελισσοβότανο δεν συναντάται μόνο ως ρόφημα ή για εξωτερική χρήση στο σώμα, αλλά σε πολλές περιπτώσεις χρησιμοποιείται ώς αρωματική ύλη σε γλυκά, παγωτά και σε κρύα ή ζεστά ροφήματα. Επίσης μπορεί να γίνει ράντισμα στα φύλλα των φυτών, καθώς προφυλάσσει και απομακρύνει τα μικρά έντομα. Τέλος, χρησιμοποιείται σαν απωθητικό κουνουπιών με το τρίψιμο των θρυμματισμένων φύλλων στο δέρμα.

Το μελισσόχορτο έχει πολλαπλά οφέλη για τον ανθρώπινο οργανισμό. Παρόλα αυτά η δοσολογία θα πρέπει να είναι ελεγχόμενη, καθώς η υπερκατανάλωσή του μπορεί να προκαλέσει προβλήματα. Αν λόγω ιατρικής χρήσης χρειαστεί μεγαλύτερη δόση, τότε είναι απαραίτητος ο καθορισμός της δοσολογίας και η παρακολούθηση από αρμόδιο γιατρό. Η ασφαλής δοσολογία του μελισσόχορτου σε μορφή ροφήματος είναι 2 φλιτζάνια την ημέρα.

Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, το μελισσόχορτο έχει παρατηρηθεί να έχει θετικές επιδράσεις όταν λαμβάνεται στη συνιστώμενη δοσολογία. Παρόλα αυτά, μπορεί να προκαλέσει μερικές ήπιες παρενέργειες.

Αλλεργίες: Άτομα που έχουν αλλεργία σε φυτά όπως το χρυσάνθεμο, η ρομανίτσα ή η αλθαία (οικογένεια Asteraceae) μπορεί να έχουν αρνητική αντίδραση και στο μελισσόχορτο, οπότε καλό είναι να το αποφεύγουν.

Φάρμακα: Το μελισσόχορτο μπορεί να αλληλεπιδράσει με αντιπηκτικά και αντιυπερτασικά φάρμακα. Άτομα που λαμβάνουν τέτοια φαρμακευτική αγωγή καλό είναι να το αποφεύγουν.

Εγκυμοσύνη και θηλασμός: Γενικά στην εγκυμοσύνη και τον θηλασμό συστήνεται να αποφεύγονται όλων των ειδών τα βότανα, καθώς επιστημονικά δεν υπάρχουν πολλές μελέτες που να αποδεικνύουν τον κίνδυνο ή την ασφάλειά τους.

Γαστρεντερικά προβλήματα: Κάποια άτομα μπορεί με αυξημένη χρήση να αντιμετωπίσουν ναυτία, κοιλιακό άλγος ή δυσπεψία.