Καταλαβαίνω πιο εύκολα το σύμπαν παρά τη σημερινή Ελλάδα
«Είναι ευκολότερο να ψάχνω πώς δημιουργήθηκε το Σύμπαν παρά να αντιληφθώ τι συμβαίνει στην Ελλάδα σήμερα. Ξέρετε, κάποιες φορές, μου έρχεται να πέσω κάτω προσπαθώντας να καταλάβω: Είναι δυνατόν στην εποχή μας να βλέπουμε φωτογραφίες από την αρχή του κόσμου και να μην μπορούμε να βγάλουμε την Ελλάδα από το χείλος του γκρεμού;».
Η ανθρώπινη κοινωνία, είναι σαφώς πολυπλοκότερη από τη φύση. Και αυτοκαταστροφική. «Αυτήν ειδικά τη φορά έχουμε βγάλει τα μάτια μας μόνοι…».
Νέος ήθελα πολύ να γίνω σκηνοθέτης, αγαπούσα τρελά τον κινηματογράφο. Μου αρέσει η τέχνη. Έβλεπα, όμως, ότι δεν θα με γέμιζε ποτέ αυτό όσο και αν το αγαπούσα, όσα Όσκαρ και να είχα πάρει, γιατί θέλω ό,τι κάνω να το βλέπω αποτυπωμένο, μετρημένο, είναι θέμα απόδειξης.
Στην ουσία όλοι ψάχνουμε το ίδιο πράγμα. Η βασική διαφορά είναι ότι η επιστήμη βρίσκεται πολύ πολύ μπροστά από όλα τα άλλα, ας το πάρουν όπως θέλουν. Τις απαντήσεις που ζητάμε από την εποχή που πρωτοεμφανίστηκε ο άνθρωπος τις βρίσκουμε πλέον στα επιστημονικά δεδομένα, όταν παίρνουμε φωτόνια, φως κυριολεκτικά από την αρχή του Σύμπαντος. Δεν είναι θέμα μεταφυσικής αλλά ζήτημα πειραματικό….
Λέμε ότι τελικά όλο αυτό, το Σύμπαν ξεκίνησε από μια τυχαία διακύμανση από το κενό. Βαριά κουβέντα να λεχθεί, όμως έχουμε δεδομένα. Θέλω να πω ότι δεν μπορούμε να καθόμαστε στις ταβερνίτσες και να λέμε ένα ποίημα ή να βγάζουμε φωτογραφίες -δεν είμαι εναντίον της τέχνης-, αλλά δεν αλλάζουν έτσι τα πράγματα.
Όσο για τις μεταφυσικές προσεγγίσεις, για μένα Θεός είναι η Φύση. Και για να το πω λίγο αστεία, στα επιστημονικά μας συνέδρια δεν συζητάμε το αν υπάρχει Θεός ή όχι…
Η επιστήμη σε βοηθά να βλέπεις καθαρά τον κόσμο. Οι ανακαλύψεις της, όμως, περνούν αργά στους ανθρώπους. Όταν ο Νεύτωνας είπε ότι είναι δυνάμεις και όχι αγγελάκια αυτά που γυρνάνε τη Γη γύρω από τον Ήλιο, μη νομίζετε ότι έτρεχε ο κόσμος στους δρόμους και φώναζε: το βρήκαμε, το βρήκαμε! Αυτά που βρήκαμε τώρα, ανακαλύψεις 15-20 ετών που συνεχίζουν ακόμη να μας δίνουν απίστευτα αποτελέσματα, προσφέρουν μια νέα όψη κόσμου, μια νέα συνείδηση που δεν μπορεί παρά να έχει και ανάκλαση στον εσωτερικό μας κόσμο. Καταρρέουν πολλά συστήματα αυτόματα…
Από εκεί και πέρα ο κάθε άνθρωπος με πολύ καθαρή ματιά πρέπει να κοιτάξει τα πράγματα, τι λέει η επιστήμη, πώς δημιουργήθηκε το Σύμπαν, ποια είναι η θέση του σε αυτό και είναι δικό του θέμα να αποφασίσει πώς θέλει να ζήσει. Η ηθική είναι εξωτερική και γι’ αυτό δεν έχει καμία σημασία.
Όσο για την ευτυχία, ειλικρινά σας μιλώ, αισθάνομαι πολύ ευτυχισμένος αυτή τη στιγμή ακόμη και να με χτυπήσει ένα αυτοκίνητο -κάτι που βέβαια απεύχομαι- γιατί ξέρω μέσα μου αν όχι την αλήθεια, τουλάχιστον τον περίγυρο στον οποίο θα παιχτεί η μπάλα από εδώ και πέρα. Και θεωρώ τύχη να έχω ζήσει μια τέτοιου είδους εποχή. Ο μεγάλος Αλμπέρ Καμί είχε πει για τον αγώνα του ανθρώπου: φαντάζομαι πως ο Σίσυφος ήταν ευτυχισμένος! – ε, φανταστείτε κι εμένα ευτυχισμένο. Είναι ατυχία να περάσεις από τον κόσμο με άγνοια, να σου δώσει η φύση την τύχη να υπάρχεις από εδώ μέχρι εκεί κι εσύ να το πάρεις, να το πετάξεις και να κλείσεις τα μάτια. Η γνώση είναι δύναμη…
Δημήτρης Νανόπουλος
Αστροφυσικός