Η χαμένη φιλία
«Τούτο μεν πολλών ακούω, ως πάντων κτημάτων κράτιστον εστί φίλος σαφής και αγαθός, παντός δε μάλλον επιμέλονται οι πολλοί ή φίλων κτήσεως». Και σε μετάφραση… «Αυτό ακούω από πολλούς, ότι δηλαδή απ’ όλα τα περιουσιακά στοιχεία το πιο σημαντικό είναι ο ειλικρινής και καλός φίλος, όμως οι πολλοί φροντίζουν περισσότερο για οτιδήποτε άλλο παρά για την απόκτηση φίλων».
Στο μικρό αυτό τμήμα κειμένου, ο Σωκράτης αναφέρεται στη φιλία και στον τρόπο που συμπεριφέρονται αρκετοί άνθρωποι στους φίλους τους, στην πραγματικότητα, αντίθετα με τις διακηρύξεις τους. Περιλαμβάνεται δε αυτό το απόσπασμα, στα «Απομνημονεύματα» του Ξενοφώντα.
Αυτή η Ακριβή λέξη, η Φιλία, με την υψηλή έννοια, αλλά και την τόσο κατανοητή, κυριαρχεί από αρχαιοτάτων χρόνων στο ανθρώπινο γένος και είναι συνυφασμένη με τις λέξεις Άνθρωπος, Πολιτισμός, Συμβίωση, Πρόοδος, Προκοπή. Αναλύσεις δεν χρειάζονται, γιατί ο καθένας μας τη γνωρίζει αρκετά καλά, την έχει νοιώσει, τη ζει και προχωρεί μ’ αυτήν. Θυμάμαι, στο βιβλίο των Αρχαίων Ελληνικών της Α΄ Τάξης του Γυμνασίου (στη δεκαετία του ’60), το πρώτο κεφάλαιο ήταν αφιερωμένο στη Φιλία, που έγραφε μεταξύ άλλων… «Ο Φίλος τον Φίλον εν κινδύνοις γιγνώσκει…»
Και επειδή είναι Επιλογή και Αποδοχή συγχρόνως των ανθρώπων που έχουν τα ίδια συναισθήματα και ευαισθησίες, την ίδια «χημεία» όπως λέγεται σήμερα, γίνεται η Φιλία Πανίσχυρη και συνοδεύει τους Φίλους μέχρι το τέλος της ζωής τους. Γιατί ο φίλος δεν είναι ο «γνωστός», αλλά κάτι πολύ περισσότερο. Εγγίζει συχνά το πλαίσιο του «αδελφού» και είναι πλέον ο «Αδελφικός Φίλος».
Όμως… Όμως κάποιες φιλίες χάνονται, καταρρέουν, για διάφορους λόγους (ανεξήγητους πολλές φορές) και προκαλούν πίκρα και θλίψη… Γιατί και δέκα αδελφικούς φίλους εάν έχει κάποιος και «απομακρυνθεί» ο ένας, το ίδιο πονά. Και κάποτε οδεύοντας προς το τέλος του βίου του, θα υπάρχει αυτό το παράπονο, η πίκρα και τα ερωτηματικά. Και έτσι μία Χαμένη Φιλία καταλήγει να είναι μία τυπική «καλημέρα» σε κάποια τυχαία συνάντηση ή σε κάποιο κοινωνικό γεγονός. Και πολλές φορές Αυτή έχει χαθεί από ένα «τίποτα»… Από ξαφνικά νεύρα… Από τον χαρακτήρα μας που ίσως αλλοιώνεται όσο περνούν τα χρόνια… Από διάφορα προβλήματα της ζωής… Και τι απομένει; Μία πίκρα στην καρδιά που τη συνοδεύουν και την περιτριγυρίζουν η λέξη «κρίμα» και ένα ανελέητο «γιατί;»
Όμως η παρουσία των άλλων Φίλων, της Οικογένειας, κυρίως όμως του Θεού και η συνεισφορά του χρόνου, ηρεμούν και γαληνεύουν τον άνθρωπο, που γίνεται ακόμα σοφότερος και ίσως περιορίζεται στις επιλογές του, έχοντας βέβαια αρκετά αναπάντητα ερωτήματα. Πάντα όμως εύχεται για το Καλό αυτού του Χαμένου Φίλου και ίσως χαίρεται που κάποτε τους συνέδεε αυτή η Ακριβή Λέξη.
Κώστας Μπουρής